9 Mayıs 2024
KAYBOLAN TAŞ KÜLTÜRÜMÜZ

SÜZEK TAŞI (DORAK TAŞI)

    Dorak taşı adı verilen gözenekli özel bir taştan çeşitli ebatlarda imal edilen bir yoğurt saklama taşı yapılagelmektedir. Özellikle buzdolabının bulunmadığı zaman ve mekânlarda yoğurdun saklanması amacıyla kullanılan bu taş içerisinde saklanan yoğurdun harikulade bir lezzeti olmaktadır.

   Bünyan bölgesinde bu taşa Süzek Taşı denildiği gibi bazı köylerimizde de Dorak Taşı denir. Bu taşın asıl amacı yoğurdu süzdürmek için kullanılmasıdır. Yaylacılar ve Davarcılar, yoğurdu sulu bir halde yanlarında bulunduramazlar. Çünkü sulu yoğurt, çabuk bozulur veya hareket halindeyken o sallantıda dökülür ve heba olur. Türkmenler, bu durumun önüne geçmek için yoğurdun asitli suyunu bu taşa vasıtasıyla süzdürürler ve “süzme yoğurt” elde edip bez torbalara kor ve muhafaza ederler.

    Taşın alt tarafında bir delik vardır. Yoğurdu belli bir süre beklettikten sonra bu deliği açarlar ve yoğurdun sulu kısmını yere boşaltırlar. Bu taş alet, süzme yoğurt elde edilen yararlı bir araçtır.

   Yazın yoğurtlar süzeğe konur. Her konmadan sonra üstü biraz tuzlanır kışa giderken süzekten yoğurtlar çıkartılır bakır leğenlerde suyla yumuşatılır. Sonra yayıkta yağı alınır (tereyağı) , yağı alınan yoğur tekrar torbayla süzülür torba yoğurdu olur. Torba yoğurtlarından da yaş tarhana yapılırdı. Kışın tadına doyulmaz bir tarhana olurdu, adına yaş tarhana denirdi. Çıkan tereyağları da eritilir, tuzlanır. Yemeklerde kullanılırdı. Hepsi çok lezzetliydi. Anlatılmaz tatları. Yiyenler bilir hekiri bile ekmek batırarak yerdik. Hekir, tereyağı ısıtılınca dibe çöken tuzlu kısmının ismidir. Yağı alınan süzülen yoğurdun adına “iğdiş yoğurt” denirdi.

Fotoğraflar Alıntıdır