DEMİR GÖMLEK TÜRBESİ – KARAMAN

   Karaman il merkezinde Abbas Mahallesinde eskiden mezarlık olan şimdi park şeklinde düzenlenmiş alanın içerisindedir.

Bu türbede kabri bulunan ve Kamil Paşa adıyla anılan bu zat bir tarikat piri ya da din adamı değildir.

   Demir Gömlek Türbesi, Karamanoğullarının son emirlerinden Kamil Paşa olarak da bilinen Emnüddin Bey adına yaptırılmıştır. Kitabesi günümüze gelemediğinden yapım tarihi kesinlik kazanamamıştır.

   Halk arasında yaygın bir inanışa göre; çocuğu olmayan, geç yürüyen, geç konuşan çocukların anne ve babaları buradaki bir zırhı giydikten sonra dileklerinin olduğuna inanılmıştır. Yüzlerce yıl bu gelenek sürmüş. Bu yüzden de türbeye Demir Gömlek ismi verilmiştir.

    Bu aile zamanında Karaman’da birçok hayır işlerinde bulunmuş, Karaman merkezinde ve Gödet Köyü sınırları içinde pek çok taşınmaz malları vakfetmişlerdir. Türbesinin yanındaki tarihi “Buzhane” de bu ailenin malıymış.

   Kamil Paşa üzerinde çelik zırhı ile savaşlarda bulunurmuş. Ölümünden sonra da zırhı mezarın yanına konulmuş. Hastalıklı, arık çocuklar bu türbeye getirilerek lahidin yanındaki (Demir Gömlek dediğimiz) zırh, buranın bakıcısı olan kadın tarafından o çocuğun üzerine giydirilmek suretiyle efsunlanırmış. 1930’lu yıllarda zamanın kaymakamı, çağdışı bu inanışı önlemek üzere o demir gömleği Konya Valiliğine göndermiştir.

  Türbe kesme taştan, sekizgen planlı ve üzeri kubbeli olarak yapılmıştır. Giriş portalı oldukça basık, yuvarlak kemerli pencereleri de sivri kemerlidir.

  Yapı dış biçimiyle özellik taşımaktadır. Sekizgen gövdenin sekizgen bir kasnakla yükseltilmesi bir yeniliktir. Külahın iyice basıklaşarak kubbeyi anımsatacak biçimde oluşturulması, kubbeli dış örtüye geçişte bir aşama olmaktadır. Girişin önünde yer alan iki sütunlu ve büyük olasılıkla kubbeli revak Osmanlılarla ilişkinin yoğunlaştığını göstermektedir. Yapının altında cenazelik katı bulunduğuna dair herhangi bir iz bulunmamaktadır. Kümbet bütünüyle kesme taşla inşa edilmiştir. Yalnız içte kubbe kaba yontu taşla örülmüş ve üzeri badanalanmıştır. Dışta kubbeyi örten külah, bu gün harçlı moloz taş şeklindedir. Büyük bir olasılıkla çevredeki diğer yapılar gibi, kesme taş kaplamalı olduğu düşünülebilir.

Yapı genelde yalındır. Süs, kesme taşın doğal görüntüsü içinde, mimari elemanların düzeninde sıralanmıştır. Sekizgen gövdeyi ve kasnağı dış bükey kavisli taş silmeler sarmakta, kapı ve pencereler ise 45 derecelik açılar yapan pahlı silmelerle çerçevelenmiştir. En süslü eleman yapının girişinde bugün bulunmayan, revak kemeri üzengi taşlarıdır. Bunlar mukarnaslarla süslenmişlerdir. Türbe Karamanoğlu Emirlerinden Eminüddin Bey adına yapılmıştır.

Kaynak: Karaman İl Kültür Müdürlüğü