BANDIRMA VAPURU – CANİK – SAMSUN

Samsun ili, Canik ilçesi, Doğu Park ındadır.

Atatürk ve silah arkadaşlarını 19 Mayıs 1919’da Samsun’a getiren Bandırma Vapuru Müzesi, günümüzde Milli Mücadele Parkı Açıkhava Müzesi içerisinde yer almaktadır. Müzenin tefriş Salonunda beş adet bal mumu heykeli, 1878’li yıllara ait gemici saati, antika telefon, harita, ölçüm malzemeleri, yangın tüpü, antika masa ve sandalyeler bulunmaktadır. Atatürk’ün odası, kaptan köşkü, kaptan kamarası, geminin diğer gezilebilir alanlarıdır. Sergi bölümünde, geminin orijinal çizimleri, tarihçesi bulunmaktadır. Salonun iç kısımdaki duvarların her iki tarafında Atatürk’ e ait resimler, Atamıza ait beylik silahı (orijinal), kendi el yazması ile kaleme aldığı kongre kararlarından örnek nüshalar, Dolmabahçe ve Savarona için özel yaptırdığı kıyafetler, 1800’lü yıllara ait bir pusula bulunmaktadır.

Müze Binası Hakkında Kısa Bilgi

Büyük önder Mustafa Kemal Atatürk’ü 9.Ordu Müfettişi (Mirliva) olarak kurmayları ile birlikte İstanbul’dan Samsun’a getiren Bandırma Vapuru Bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’ne giden yolda çok önemli bir görev yaparak tarihteki yerini almıştır. Gemi 1878 yılında İngiltere’nin Glasgow kentinde (İskoçya bağımsızlığını ilan ettikten sonra bu bölge İskoçya sınırları içersine girmiştir) Mac. Intyre Paisley – Huston and Cardett gemi tezgâhlarında 21 sıra numarası ile 279 grostonluk yolcu ve yük vapuru olarak inşa edilmiştir. Geminin ilk sahibi Dussey and Robinson şirketi gemiyi “”Torocaderto”” adı altında 5 yıl çalıştırmıştır. Gemi, 1883 yılında Yunanistan’ da H. Psicha Preus firmasına satılmıştır ve “”Kıymi”” adını almıştır. 1890 yılında H. Psicha Preus firması gemiyi Cap. Andereadis firmasına satmış, 12 Aralık 1891 tarihinde kaza sonucu batmış, aynı yıl içerisinde yeniden yüzdürülmüştür. Kıymi adı ile “”İstanbul Rama Derasimo “” firmasına satılarak İstanbul limanına kayıt edilmiştir. 1894 yılında Pire Limanındaki kayıt o zamanki Deniz Yolları İşletmesi anlamına gelen “”İdare-i Mahsusa””ya nakledilmiş ve Türk bayrağı çekilerek, adı “”Panderma”” olarak değiştirilmiştir. Marmara Denizi kıyılarında yük ve yolcu seferleri yapmıştır. İdare-i Mahsusa’nın statü değiştirerek 28 Ekim 1910 yılında “”Osmanlı Seyrüsefain İdaresi”” (Osmanlı Denizcilik İşletmesi) olunca geminin adı “”Bandırma”” olarak değiştirilerek posta vapuru haline getirilmiştir. Vapur, 16 Mayıs 1919 tarihinde Atatürk ve silah arkadaşlarına tahsis edilerek Samsun yolculuğuna başlamış, 19 Mayıs 1919 sabahı saat 8’de Atatürk ve silah arkadaşlarını Samsun’a getirdikten sonra yine posta hizmetlerine devam etmiştir. 1924 yılında hizmet dışı bırakılmıştır. İmha edilen vapurun orijinal planları bulunmuş ve 1999 yılına kadar Türkiye Gemicilik Müzesi tarafından saklanmıştır. 1999 yılında Samsun Büyükşehir Belediyesi ve Samsun İl Özel İdaresi tarafından aslına uygun olarak yeniden inşa edilmiştir. 2003 yılında da müze olarak açılmıştır.

KAYNAK: KARADENİZ KÜLTÜR ENVANTERİ