GÜLŞEHİR KARAVEZİR MEDRESESİ – GÜLŞEHİR / NEVŞEHİR

     Nevşehir’in Gülşehir ilçesinde, Nevşehir Caddesi, Karavezir Mahallesi’ndedir. Kütüphane, cami, medrese, hamam ve çeşmeden meydana gelen Karavezir Seyyid Mehmet Paşa Külliyesi’nin bir parçasıdır. Medresenin dershane mekanı aynı zamanda kütüphane olarak planlanmıştır. Bugün medresenin tümü Gülşehir Karavezir İlçe Halk Kütüphanesi olarak kullanılmaktadır.
    Batıdan doğuya doğru eğimli bir arazi üzerinde yer alan Karavezir Seyyid Mehmet Paşa Medresesi düzgün kesme taşlarla inşa edilmiştir. Yapının güneydoğu köşesinde yer alan kütüphane (dershane) mekanı, diğer hücrelerden daha geniştir

Gülşehir’de 1778-79 tarihleronde Silahtar Seyit Mehmet Paşa tarafindan yaptirilmistir. Mimari Ebubekir Veledi Halil Efendi’dir. Külliyenin bir bölümünü oluşturan medrese caminin tam karşısında bulunmaktadır. Medresenin giriş kapısı üzerindeki kitabeden 1780 yılında yapıldığı yazılıdır.

    Mimari Özellikleri :  Medresenin 12 hücresi ve bir dershanesi vardır. Medreseye güneyden bulunan bir kapı ile girilir. Portalin tam karşısında ve girişin sağ tarafında hücreler bulunmaktadır. Hücrelerin ilki dershanedir. 13 ayağın taşıdığı revaklar dershanenin  ve hücrelerin önünü çevirmektedir.Bütün hücrelerin ve  dershanenin kubbeleri dıştan sekiz kenarlı bir kasnağa oturmaktadır.Kubbeye  pandantiflerle geçilmektedir.

     Her odanın  kubbesi yanında  birer  bacası bulunmaktadır. Dershanenin kubbesi diğerlerinden yüksektir. Dershanenin ve hücrelerin  zemini önceleri kesme taş ile kaplı iken 1963 tarihinde yapılan  onarım esnasında çokgen şekiller yapılmıştır.

     Revakların zemini kesme taş levhalarla kaplanmış olup  üzeri dam ile örtülüdür. Medrese  de yapı malzemesi olarak sarı ve beyaz renkte  kesme taş kullanılmıştır. Medreseye giriş yuvarlak kemerli  ve gayet sade olan portal   dikdörtgen bir silme içine alınmıştır. Onarım esnasında  ahşap olan kapı değiştirilmiş ve yerine yenisi takılmıştır.  Hücrelerin  ve dershanenin  kapıları  dar ve yuvarlak kemerli olup hiçbir değişikliğe  uğramamıştır. Dershanede  dört , diğer  11   hücrede iki ve bir hücrede  de üç dar  ve sağır kemerli  pencere bulunmaktadır. Bu pencerelerin çerçeveleri  de 1963 yılında  yapılan onarım esnasında değiştirilmiştir.Medrese 1933 yılından 1962 yılına kadar hapishane , 1962’den beri kütüphane olarak kulanılmaktadır. edresenin planı L harfi şeklindedir.

GULSEHİR KARAVEZİR MEDRESE KAPİSİ

 Medrese Kapısındaki  Kitabe :

Cenabı sadr-ı sikender zamir-i Dara – der

Şümül –i feyz-i atası cihana meşrebce

Müşir-i mekremet  aver ,semiyy-i fahr-ı rüsül

Ki nevk-i   fikreti  saib hemişe miskapca

Bu dar-ı  neşri  güzel yaptı hasbeten  lillah

Sebike-i ameli düştü vefki kalabca

Sezayazılsa  ser-i baba adilatarihi

Makam-ı ilm-i mekarım  tamam matlabca 1192

Namakahüveliyyüd-din Müteferrika-i derğah –ı ali ve Eminül  bina,1194 hicreti men  hulika’l-ardu ves sema.

Dershanenin  üzerindeki kitabe ayettir.

Em leküm kitabun  fihi tedrusun ,Kalem suresi , 57.ayet

    1193 (sene)

Kaynak: Gülşehir Kapadokya