CİNCİ HANI – SAFRANBOLU – KARABÜK
Yüzyıllar boyunca Çin’den Anadolu topraklarına uzanan tarihi İpekyolu üzerinde kurulmuş irili ufaklı yüzlerce kervansaraydan biri de Safranbolu’daki Cinci Han’dır.
Cinci Han Safranbolulu Karabaşzade Hüseyin Efendi (Cinci Hoca) tarafından 1645 yılında yapılmıştır. Mimarı kesin olarak bilinmemekle birlikte, Koca Mimar Kazım Ağa tarafından yapıldığı sanılmaktadır. Tarihi İpekyolu’nun etkinliğini yitirmeye başladığı 20’nci yüzyıla kadar kervansaray olarak kullanılan Cinci Hanı, 20’nci yüzyıl başlarından itibaren Safranbolu esnafı tarafından depo olarak kullanılmış daha sonra gerekli restorasyonu yapılarak otel olarak kullanılmaktadır. Cinci Hanı, 2 katlı 63 odalı olup, otel, restaurant, cafe bar olarak hizmete açıktır.
Tarihte Cinci Hoca olarak anılan Karabaşzade Hüseyin Efendi Safranbolu eşrafından Şeyh Mehmet Efendinin oğludur. Evliya Çelebinin medrese arkadaşı olduğu rivayet edilir. Babası tarafından İstanbul’a okumak için gönderilen Hüseyin Efendi eğitiminden sonra Valide Sultan tarafından saraya alınır ve kısa sürede Sultan İbrahim’in yakın çevresine girer. Deli İbrahim olarak ta bilinen Sultan İbrahim üzerinde bir takım telkin edici güçlerle söz sahibi olur, hatta zaman içinde sultanın fikir danıştığı kişi haline gelir. Önce zorla bitirdiği okula padişah emriyle müderris olur. Daha sonra döneminin sultandan sonra en önemli mevkii olan kazaskerlik görevine getirilir. Genç yaşına rağmen çok büyük bir servete sahip olur. Öncelikli olarak, 17 yüzyılda Osmanlı haritalarında bile görülmeyecek kadar küçük ve önemsiz bir kasaba olan Safranbolu’ya bir han inşa ettirir. Arkasından hamam ve iki bina arasına gelen bölgeye 50 adet küçük dükkan yaptırır.
O dönemde han-hamam gibi gayrimenkuller yasalara göre ölen kişinin yakınlarına yada akrabalarına değil devlete aktarılmaktadır. Cinci hoca kendi yaptırdığı bu binaların ölümünden sonra devlete intikal etmesini engellemek için annesi Hamide Hatun adına bir vakıf kurar ve tüm bu eserlerini bu vakıfa, vakfın idaresini de ailesine bırakır. Böylece bu yapılar bozulmadan günümüze kadar gelmiştir.
Cinci han döneminin en güzel örneklerinden biri ve belki de Safranbolu gibi tarihi ve turistik bir ilçenin içinde ve merkezde olduğundan oldukça iyi korunmuş bir yapıdır. Han 63 odalı olarak inşa edilmiş, ancak otele dönüştürüldüğünde tüm odalar kullanılamamıştır.
Mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü’nde olan Cinci Han’ın restorasyon kararı 1984 yılında alındı. Bu tarihten sonra Vakıfların yan kuruluşu olan Vakıf İnşaat A.Ş. bünyesinde kaldı. 2000 yılında tamamlanan temizleme çalışmaları sonucunda restorasyona hazır hale getirildi. 2000–2004 yılları arasında özel bir firma tarafından restorasyonu tamamlanan yapı, 2004 yılında, Cinci Han Otel adı altında 25 odalı bir otel olarak hizmete açıldı.
Kaynak: Sena Öksüz (wow turkey)
