20 Nisan 2024
Çeşmeler

SÜLEYMAN PAŞA ÇEŞMESİ – MANİSA

Manisa merkezinde Ayn-ı Ali Mahallesi Ada: 553 Parsel: 35 de Aynı Ali Camisi ’nin avlu duvarının kuzeyinde yer almaktadır. Aynı zamanda Ayn-i Ali Çeşmesi olarak ta anılmaktadır.

Bağımsız, depolu, tek cepheli, üç kemerli çeşmedir. Dikdörtgen prizma gövdeli yapı, 335 cm. genişliğinde, 255 cm. derinliğinde, 320 cm yüksekliğindedir. Üzeri dört yana eğimli kırma çatı ile örtülü olan çeşme, 1990’lı yıllarda restore edilmiştir. Taş ve tuğla malzeme ile inşa edilen yapının onarımı sırasında, tuğlaların üzeri boyanarak

almaşık örgü izlenimi verilmeye çalışılmıştır. Bu işlem öncesi çekilen bir fotoğrafta, yapıda bu denli düzgün bir almaşıklığın olmadığı anlaşılmaktadır. Yapı duvarları iki sıra kirpi saçak ile sonlandırılmıştır. Doğu, batı ve güney duvarları belli bir yüksekliğe kadar mermer plakalar ile kaplanarak üzerlerine musluklar bağlanmıştır. Ön cephede üç adet, andezit taşından yapılmış 6 cm. derinliğinde, yuvarlak kemerli niş mevcuttur. Nişleri örten kemerler profilli başlıklara oturmaktadır. Kemerlerin kilit taşları belirginleştirilmiştir. Kemerleme dizisinin hemen üzerinde, üçlü kemer boyunca uzanan hafif çıkıntılı, profilli bir saçak yer almaktadır. Ayna taşları mermer malzemeli olup, her birine 6 cm. çapında birer adet lüle deliği açılmıştır. 1990’ lı yıllara ait fotoğrafta, ortadaki niş boyunca uzanan, yığma taslardan yapılmış dikdörtgen formlu bir yalak mevcutken, daha sonra yerine, 68 cm. çapındaki dibek taşı yerleştirilmiştir. Günümüzde su, ortadaki nişin üst kısmında yer alan bir musluktan akıtılmaktadır.

Ortadaki mermer nişin aynası üzerine kazınmış fakat tahrip olmuş tuğrada “El Gazi”(5) ünvanı ve H.1293/M. 1876-1877 tarihi seçilebilmektedir. Bu tarih her ne kadar çeşmenin onarım geçirmiş olabileceğini akla getirse de, tuğranın padişaha bağlılığını göstermek maksadıyla kazınmış olabileceğini de düşündürtmektedir. Gökçen’in vermiş olduğu H.1032/M. 1622 tarihli belgede, cami yanında yer alan çeşmenin Muslu adında biri tarafından yaptırıldığı belirtilmektedir. Ancak, bu çeşmenin günümüzdeki çeşme olup olmadığı hakkında kesin bir bilgiye sahip değiliz.

Bugünkü çeşme, mevcut olduğu bilinen kitabesine göre Süleyman Pasa tarafından H. 1224/M.1809 yılında inşa ettirilmiştir.

KAYNAK: Sipil’den Manisa’ya Ab-ı Hayat Manisa Çeşmeleri