ÇORAKKAPI (TAŞRAKAPI) CAMİİ – BASMANE / İZMİR
Çorakkapı Camii, Basmane Garı’nın karşısında, Gaziler Caddesi ile Anafartalar Caddesi’nin birleştiği noktada bulunur.
Burası İzmir’in çok işlek bir yeridir. Gaziler Caddesi’nden, yani bu caminin önünden her gün binlerce vasıta geçer, dolayısıyla Çorakkapı Camii İzmir’de insanların en çok gördüğü camilerden biridir.
Basmane deki bu cami, etrafındaki geniş mezarlığı, medresesi ve diğer yapılarıyla Türk mahallelerinin en ucunda gibiydi. Bostanizâde Mehmed Efendi adında bir hayırsever zat tarafından, herhalde XVII. Yüzyıl’dan önce yaptırılmıştır Zira 1745 de var olduğunu biliyoruz. Roma Dönemi’nde şehrin çıkış olarak kullanılan bir noktasında yer aldığı için Taşrakapı Camisi olarak da bilinen caminin, Anafartalar Caddesi’ne bakan cephesinde bir haziresi vardır.
Zarif minaresi ve kubbesi ile İzmir in güzel camileri arasındadır. Kesme taştan yapılmış olan cami kare planlı olup, üzeri sekizgen bir kasnağa oturan merkezi kubbe ile örtülüdür. Bu kubbe kasnağının çevresinde yuvarlak kemerli pencereler bulunmaktadır. Ana mekânın iki yanında üçer kubbeli yan mekânlar bulunmaktadır. Mihrabı niş biçiminde olup, sanat tarihi yönünden önem taşımayan motiflerle bezenmiştir. Minberi mermerdendir. Çorakkapı Camii, önde küçük bir avlu ile, batı ile güneyde bir hazireden oluşur. Kurşunla örtülü beş kubbe altındaki son cemaat yerinin etrafı camekan ile çevrilmiştir. Ana mekanı örten tek büyük kubbe sekiz köşeli bir kasnak üzerine oturur ve her kenarda yuvarlak kemerli bir pencere vardır. Bu büyük kubbenin iki yanında üçer kubbeli yan mekanlar mevcuttur. Külahı ve gövdesi kesme taştan olan bir minaresi vardır.
Kitaplar bu caminin 1747 yılında yaptırıldığını yazar. Caminin haziresinde sekiz-on kadar kabir bulunmaktadır. Bu kabirlerin en eskisi 1706 tarihlidir ve bu kabrin kitabesinde şu yazı vardır:
Tarih dedi
Hatif-i gaybi eyleyüb
Nida-Ayşe-ruhu şad
Ola-eyle gel dua
El-fatiha
1118 (1706/7)
Kitabedeki bu yazı, cami sahasının eskiliği hakkında bilgi veriyor.
Çorakkapı Camii, önde küçük bir avlu ile batı ile güneyde bir hazireden oluşur. Kurşunla örtülü beş kubbe altındaki son cemaat yerinin etrafı camekân ile çevrilmiştir. Ana mekânı örten tek büyük kubbe sekiz köşeli bir kasnak üzerine oturur ve her kenarda yuvarlak kemerli bir pencere vardır. Bu büyük kubbenin iki yanında üçer kubbeli yan mekânlar mevcuttur. Külahı ve gövdesi kesme taştan olan bir minaresi vardır.
Caminin giriş kapısı üzerindeki mermer levhada ise;
La ilahe illa entel melikül Hakkül mübin, Muhammed Resullullah sallallahü aleyhi ve sellem..
İzmir kadısı merhum Ali Osman efendinin ruhuna el Fatiha. Sene1092
Yazıyor.
Kaynak: Tarih Enstitüsü Dergisi
ADRES:
Basmane Çorakkapı Camii:
Gaziler Caddesi No:8 Basmane – Konak – İZMİR
