VENTSPİLS – LETONYA

Ventspils (Vǟnta, Rusça: Виндава; Almanca: Windau) Letonya’nın Kuzeybatısı’ında yer alan bir şehirdir. Courland tarihi bölgesinde yer alan Ventspils, ülkenin en büyük altıncı şehridir. 2006 yılı itibarıyla, şehrin nüfusu 43.806’dür. Ventspils, Venta Nehri ve Baltık Denizi kıyısına kurulmuş olup, önemli bir liman şehridir. Şehrin ismi kelime olarak Venta Nehri’ne bağlı olarak “Venta Kalesi” anlamına gelmektedir.

Tarihi

Livon Birliği tarafından Venta Nehri kıyısına yapılan Ventspils Kalesi ile kurulmuştur. Şehirle ilgili yazılı belgeler 1314’e kadar gider ancak şehir Hansa Birliği sonucu önemli bir ticari merkez haline gelmiştir.

Kurlandiya ve Semigalya Dükalığı’nın bir yerleşim birimi olarak, Ventspils önemli bir gemi yapım merkezi konumuna gelmiştir. Şehirde yapılan 44 savaş gemisi ve 79 ticari gemi ile Jacob Kettler’in Gambiya ve Tobago’ya yaptığı koloni seferleri buradan başlamıştır. Ayrıca metal, kehribar ve ağaç işçiliği şehrin gelişiminde önemli rol oynamıştır.

Polonya-İsveç Savaşları ve Büyük Kuzey Savaşları sırasında, Ventspils tamamiyle yıkılmış ve 1711’de veba salgını sonucu kalan halkı da telef olmuştur. Ventspils daha sonrası ise Rus İmparatorluğu hakimiyetine girmiş ve gelişmesi tekrar duraklamıştır.

1850’lere kadar gemi inşası ve ticaret tekrar etkin olamadı. Liman 1890’larda modernize edilmiş ve Moskova’ya demiryolu ile bağlanmıştır. Bu sayede Rus İmparatorluğu’nun en karlı limanı haline gelmiş ve 1913 yılında limanın yıllık karı 130 milyon rubleye kadar çıkmıştır. Aynı şekilde buna bağlı olarak, nüfus da hızla artmış ve 1897’deki 7.000 kişiden 1913 yılında 29.000’ye çıkmıştır.

1915–1919 yılları arasındaki Alman istilası sırasında, şehrin nüfusu yarı yarıya azalmıştır. Ancak bu halkın bir kısmı 1918-1940 yılları arasındaki ile Letonya Cumhuriyeti’nin kurulması ile kente geri dönmüşlerdir.

1939 yılında, Kızıl Ordu Ventspils’de bir üs kurmuştur. Sovyet hakimiyeti altında, petrol boru hattı kurulmuş ve bu sayede şehir, SSCB’nin en önemli petrol nakil limanı konumuna gelmiştir. Ventspils’in 30 kilomere kuzeyinde eski Sovyet Radyo astronomi merkezi olan VIRAC (Ventspils Starptautiskais Radioastronomijas Centrs veya Ventspils International Radio Astronomy Centre) bulunmaktadır. İlginç olarak buranın varlığı pek çok Letonyalı için 1994 yılına kadar bilinmiyordu. Bağımsızlığın ardından, Letonya Hükûmeti geniş çaplı bir plan ile şehri turizm açısından çekici hale getirme çalışmalarına başlamıştır.

2004 yılında, Ventspils “BALTOPS” olarak adlandırılan uluslararası çapta (ABD, Birleşik Krallık, Polonya, İsveç, Rusya, Letonya, Danimarka, Finlandiya, Norveç’in katılımı ile) bir askeri deniz tatbikatına ev sahipliği yapmıştır. Bu tatbikat ile Soğuk Savaş sonrası ilk kez ABD Birlikleri Letonya limanlarını ziyaret etmiş oldu.

DEMOGRAFİSİ

2011 yılı başı itibarıyla, Ventspils’in nüfusu resmi olarak 42.509’dir. (%54,3 kadın, %45,7 erkek)

Ventspils halkının %66’sı (28.200 kişi) 15–62 yaş arasında, %13,9’u (5.949 kişi) 0–14 yaş arası ve %20,1 ise (8.585 kişi) 62 yaş üzerindedir.

EKONOMİSİ

Şehirdeki liman ekonomisinin önemli yerini kapsamaktadır. Aynı zamanda Rus petrolleri ve kömürünün nakliyesinde önemli bir yer almaktadır. Avrupa Birliği desteği ile kurulan “Ventspils Business Incubator” ile teknoloji ve inovasyon merkezi ile bölgedeki yüksek teknolojik sektörlerde gelişim amaçlanmaktadır.

TURİZM

NİKOLAUS KİLİSESİ

Şehrin en çok turist çeken yerleri arasında oldukça iyi bir şekilde restore edilmiş eski şehir ve Baltık Denizi sahilidir.

İlk olarak 1290’de yapımına başladığı bilinen ve Livon Birliği tarafından yapılan Kale şehrin en eski yapısıdır. Restorasyon sonrası Eylül 2001’den sonra ziyaretçilere açılmıştır. Baltık sahilinde yer alan açık hava müzesi ise Letonya ve Livon balıkçıların ve tarım işçilerinin hayatına adanmıştır.

Şehrin 30 km kuzeyinde ise “Ventspils Uluslararası Radyo Astronomi Merkezi (VIRAC) ilgi çekmektedir.

SPOR

Ventspils’de bulunan Olimpik Merkez, ulsual çapta önemli bir kış sporları merkezi olarak hizmet etmektedir. Önemli spor tesislerinin yanı sıra modern buz ringi, tesislerin açıldığı 2004’ten beri kısa kulvar sürat pateni yarışlarına ev sahipliği yapmaktadır. Tesislerde Ocak 2008 “Avrupa Şampiyonası” da düzenlenmiştir.

Şehrin en büyük futbol kulübü FK Ventspils, Letonya’nın en önemli takımlarından biridir ve düzenli olarak Avrupa Kupaları’na katılmaktadır. 1997 yılında kurulan kulüp ilk lig şampiyonluğunu 2006 yılında kazanmıştır. Daha başarılı bir takım olarak basketbol kulübü BK Ventspils ise 8 kez Letonya Şampiyonu olmuş ve düzenli olarak ULEB’in düzenlediği Avrupa Kupaları’na katılmaktadır.

KAYNAK: VİKİPEDİ, ÖZGÜR ANSİKLOPEDİ

FOTOĞRAFLAR 2013 YILINDA ÇEKİLMİŞTİR