KARA CAMİİ- SOFYA / BULGARİSTAN

    Bulgaristan’ın başkenti Sofya’da bulunan Kara Camii, tarihinde ilk olarak bir cami olarak tasarlanmış ve inşa edilmiştir. Daha ileri dönemlerde ise kiliseye çevrilmiştir. Bu nedenle, Sveti Sedmochislenitsi Kilisesi olarak da bilinmektedir. Kilisenin dilimizdeki karşılığı ise Yedi Azizler Kilisesi’dir.

   Kara Camii, Sofya’da 1528 yılında Kanunî Sultan Süleyman’ın emri ile Mimar Sinan tarafından yapılan, 1903 yılında kiliseye çevrilen cami. Bulgaristan’da günümüzde Sveti Sedmoçislenitsi Kilisesi olarak bilinmektedir.

İlk önce Koca Mehmet Paşa Camii, sonra İmaret Camii olarak bilinir, sonra minaresinin kara taşlarından dolayı Kara Camii olarak bilinir.

    Mabed, bugünkü Bulgaristan İçişleri Bakanlığı’nın yanındaki küçük bahçede bulunur ve kilise olarak kullanılır. Osmanlı döneminde camiinin hemen yanına defnedilen cami hocaları ve imamlarının bulunduğu kabristan ise bugün otopark olarak kullanılmaktadır.

Kilisesi’nin kapısının yanı başındaki kitabede özetle şunlar yazılıdır;

    “Kara Cami I. Sultan Süleyman’ın havalesi üzerine Şiroka Likalı (Bulgaristan’ın Rodoplar havalisinde bir köy) bir yeniçeri olan Koca Sinan tarafından kurulmuştur. Kuruluştan sonra Başbakan Petro Karavelov burasını, etrafta yaşayan Hristiyanların isteği üzerine kiliseye çevirmiştir. Kilise planlarını “Aleksandır Nevski” (Sofya’nın ortasında Osmanlı-Rus Savaşı şerefine yapılan anıt kilise) kilisenin mimarı Rus A. N. Pomerantsev hazırlamıştır. Restore işleri Bulgar mimarları Yordan Milinov ile Petko Momçilov tarafından yürütülmüştür. Üç yıl hummalı bir çalışmadan sonra kilise 27 Temmuz 1903 yılında açılmıştır. Kilise mimarî bakımından Balkan yarımadasında tek mabettir. İvan Vazov’un da dediği gibi “sırrını zamanımızın çözemediği bir kuruculuk mucizesidir”.

KARA CAMİİ HAKKINDA

   Kara Camii, 1528 yılında Kanuni Sultan Süleyman’ın talimatıyla yapılmıştır. Yapı, Mimar Sinan tarafından tasarlanmış ve inşa edilmiştir. Aynı zamanda erken dönem Hıristiyan tapınaklarından olan Rila Manastırı’nın (4-5. yy) üzerine kurulmuştur.

    25 metre uzunluğundaki camii, kare bir planlama ile tasarlanmıştır. Ziyaretçilerin gözlerine çarpan ilk detay ise kurşun kaplı büyük kubbesidir. Camiin adı, Mehmet-Pasa Solovic’ten sonra Koca Derviş Mehmet Paşa Camii olarak bilinmektedir. Civarında, yoksullara yardım amacıyla kurulan aşevi, medrese, kervansaray ve hamam gibi yapılar bulunması nedeniyle “İmaret Camii” olarak da adlandırılmıştır.

   Cami, minaresinin ve kubbesinin yapıldığı kurşundan dolayı daha popüler olan Kara Camii adını almıştır. 19. yüzyılda meydana gelen depremde minaresi yıkılmış, 1878’te Bulgaristan’ın kurtuluşundan sonra Osmanlılar tarafından terk edilmiştir. Yapı, o dönemden itibaren askeri depo ve hapishane olarak kullanılmaya başlamıştır.

KARA CAMİİ EFSANESİ

    Efsaneye göre Kanuni Sultan Süleyman, Macaristan seferine giderken askerleriyle birlikte Sofya yakınlarında dinlenmek için durmuştur. Rüyasında, seferde başarılı olacağına dair bir haberci bir rüya görmüştür. Sabah olunca padişah, rüyayı kuvvetlerine anlatmış ve yere bir işaret konulmasını istemiştir. Böylece eğer ki rüya gerçekleşirse, Allah’a şükretmek için bu işaret konulan yere tüm Müslümanların yararlanabileceği bir ibadethane inşa ettirecektir. Neticesinde Sultan Süleyman’ın rüyası gerçek olur ve bu noktaya Kara Camii inşa ettirilir.

EVLİYA ÇELEBİ’NİN SEYAHATNAMESİNDE KARA CAMİİ

    Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde, Kara Camii ile ilgili şu bilgiler verilmektedir: “Koca Derviş Mehmed Paşa Camii (Kara Camii), Vezir Mehmet Paşa’ya aittir. İmaret Camii olarak anılır ve parlak bir mabettir. Bir padişah camii gibi, yüksek bir kubbesi vardır. Dışı kadar içi de görkemlidir. Haremi çok geniştir ve kubbeleri kurşunla kaplıdır. Minaresi oldukça yüksek ve simetriktir. Bu parlak cami, büyük sanatını bu vezirin ibadethanesinde sergileyen Koca Mimar Sinan’ın eseridir.”

KARA CAMİİ’NİN KİLİSEYE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ

    Kara Camii’nin kiliseye dönüştürülmesi, Yordan Milanov ve Petko Momchilov isimli Bulgar mimarlar tarafından tasarlanmıştır. Kubbe, narteks ve çan kulesi Bulgar mimarisine uygun olacak şekilde tasarlanmıştır. Aynı zamanda tasarım sırasında Romantizm akımından da ilham alınmıştır. Dört oval eyvan, bir narteks ve bir mihrap eklenmiş olan eski camin sadece merkezi alanı ve kubbesi korunmuştur. Dönüşüm projesi, 27 Mayıs 1901 ve 6 Mayıs 1902 tarihleri arasında tamamlanmıştır. Kilisenin açılışı ise 27 Temmuz 1903 tarihinde yapılmıştır. Ancak iç dekorasyonun tamamlanması ve bugünkü halini alması, 1996 yılını bulmuştur.

   Kara Camii (Yedi Azizler Kilisesi), tüm sene boyunca haftanın her günü ziyaretçilerine ev sahipliği yapmaktadır. Ziyaret saatleri ise 08.00-17.00 olarak belirlenmiştir. İbadethane gezileri için ziyaretçilerden hiçbir ücret talep edilmemektedir.

Vikipedi, özgür ansiklopedi

FOTOĞRAFLAR 2019 YILINDA ÇEKİLMİŞTİR