BELGRAD – SIRBİSTAN

     Yaklaşık 7000 yıllık geçmişi ile Avrupa’nın en eski şehirlerinden biri olan Belgrad, 1918 ile 2003 yılları arasında varlığını farklı isimler ve idari biçimlerle sürdüren Yogoslavya’nın başkentiydi. Ardından 2003 – 2006 yılları arasında Sırbistan – Karadağ devlet birliğinde Sırbistan’nın başkentiydi. Sonrasında, 2006 yılında Karadağ’ın ayrılması ile kurulan Sırbistan Cumhuriyeti’nin başkenti olarak tarihi yolculuğuna devam etti Belgrad.

    Belgrad, Tuna ve Sava nehirlerinin birleştiği platoda yer alıyor. Ülkeden geçen en büyük nehir olan Tuna’nın 60 kilometrelik kısmı, Sava nehrinin de 30 kilometrelik kısmı Belgrad sınırları içerisinde yer alıyor. İki nehrin üzerinde 16 tane ada ve adacık bulunuyor.

    17 farklı idari bölgesi olan Belgrad’ın nüfusu yaklaşık 2 milyon. Sırbistan nüfusunun 8.5 milyon olduğu düşünülürse, ülke nüfusunun yaklaşık %23’ü başkentte yaşıyor demektir.

İstanbul’dan 1 saat 20 dakika uçuş mesafesinde olan Belgrad’ı keşfetmeye Stari Grad, yani Eski Şehir olarak tanımlanan tarihi kısmından başlamak gerek.

    Belgrad’a bahar gelince her yer rengârenk, cıvıl, cıvıl oluyor. Herkes kendini dışarıya atıyor. Belgrad’da yemyeşil bir doğa olduğundan dolayı her köşede eşsiz güzellikte parklar dikkat çekiyor.

Belgrad’ın geçmişi MÖ 7000 yıllarına kadar gider. Vinča kültürünün izlerine ilk olarak MÖ 6000 yıllarında Belgrad’da rastlanmıştır. Roma’nın bölgeyi feth edene kadar Traklar ve Daçyalılar yönetmiş. Romalılar zamanında Belgrad’ın adı Singidunum idi. Roma otoritelerince ikinci yüzyılın ortalarında municipium ve aynı yüzyılın sonlarına doğru tam teşekküllü bir koloniye yani en yüksek düzeyde Roma şehrine dönüşmüştür.

Belgrad, daha sonraki dönemlerde ise Macarlar, Habsburglar ve Osmanlı İmparatorluğunun egemenliğine geçmiştir. 1830 tarihinden itibaren bağımsız Sırp devletleri tarafından yönetilmeye başlanmıştır. Belgrad bugün Sırbistan Cumhuriyeti’nin başkentidir.

Türk hâkimiyeti ve Avusturya istilaları:

Belgrad 1717 tarihinde Osmanlı – Avusturya savaşı sırasında Avusturya tarafından fethedildi.

Kanuni Sultan Süleyman Belgrad’ı 28 Ağustos 1521 tarihinde 250.000 asker ile feth etti. Belgrad bu tarihten itibaren Osmanlı İmparatorluğu tarafından yönetilmeye başlandı. Kent bu kuşatma sırasında yerle bir oldu, bütün Ortodoks nüfus bugün İstanbul’da Belgrad Ormanları olarak adlandırılan bölgeye gönderildi.

Bu dönemde Belgrad İstanbul’dan sonra 100.000’den fazla nüfusa sahip Osmanlı’nın ikinci büyük şehri idi. Kent bu dönemde sancak haline getirildi.

Bu tarihten sonra kent, Osmanlı mimarisi olan eserler vermeye başladı. Bu yüzyılda çıkan birçok isyan bastırıldı. Sadrazam Koca Sinan Paşa’nın emri ile Aziz Sava’nın Vračar’da bulunan kalıntıları ateşe verildi. Yirminci yüzyılda inşa edilen Aziz Sava Katedrali (Hram svetog Save) bu olayı anmak için yapıldı.

Kent 1688 1791 tarihleri arasında Habsburg tarafından 3 kez işgal edildi. Her seferinde Osmanlı İmparatorluğu tarafından geri alındı. Bu olaylar sırasında Belgrad her seferinde yerle bir oldu. Bu olaylardan dolayı Belgrad 2 büyük göç dalgasından etkilendi. Yüzbinlerce Sırp Patrik önderliğinde Avusturya ve Habsburg sınırları içinde bulunan Vojvodina ve Slovenija’ya göçtüler.

Belgrad: Bağımsız Sırbistan’ın başkenti:

1807 ile 1813 tarihleri arasında Sırp devrimciler çeşitli ayaklanmalarda bulundu, Osmanlılar bu tarihler arasında kenti ellerinde tuttu. 1815 tarihindeki ikinci Sırp ayaklanmasından Bâb-ı Âli 1830 tarihinde Sırbistan’ı yarı bağımsız olarak tanıdı. Prens Mihajlo Obrenović, 1841 tarihinde başkenti Kragujevac’tan Belgrad’a taşıdı.

Sırbistan, 1878 tarihinde tam bağımsızlığına kavuştu ve 1882 yılında da Sırbistan Krallığı adını aldı. Belgrad bu yıllarda Balkanların anahtar şehri konumuna geldi ve hızla büyüdü. 1900 yılında Belgrad’ın nüfusu sadece 70.000 idi, aynı yıl Sırbistan’ın nüfusu 1.500.000 kadardı. 1915 yılında Avusturya – Macaristan yönetiminde bulunan Zemun hariç başkent Belgrad’ın nüfusu 100.000 civarında idi.

Savaş sonrası:

   Belgrad yeni Yugoslavya’nın başkenti olarak, savaş sonrası önemli endüstri merkezi haline gelmiş, çok gelişmiş ve hızla büyümüştür. Belgrad 1958 yılında televizyon yayınına başlamıştır. Bağlantısızlar Hareketi konferansı 1961 yılında Tito önderliğinde Belgrad’da yapılmıştır.

Yugoslavya’nın dağılması:

   1991 yılında 150.000 civarında insan Slobodan Milošević yönetimine karşı ayaklanmıştır. 1996 ile 1997 arasında yerel seçimlere hile karıştırıldığını öne süren insanlar tarafından hükümete karşı protestolar düzenlenmiştir. 1999’da Belgrad NATO tarafından bombalanmış ve kentte büyük yıkıma sebep olmuştur. 2000 yılında yapılan başkanlık seçimlerinden hemen sonra Belgrad’ta 500.000 den fazla insanın katıldığı çok büyük çaplı protestolar olmuştur. Bu protestolar Slobodan Milošević’i görevinden alınmasına neden olmuştur.

29.Ağustos.2019 Orta Avrupa Gezimizden Belgrad Fotoğrafları