ŞEYH MUHAMMET ZÜHTÜ TÜRBESİ – NAZİLLİ – AYDIN

Selahaddîn-i Uşşâkî hazretlerinin halîfesidir.
Hocası tarafından İstanbul’dan Nazilli’ye, gönderildi. 1806 yılında vefât etti. Vefâtından sekiz yıl sonra (1814) Nazilli Mülkî Âmiri Halil Bey tarafından türbesi yaptırıldı. Türbe, renginin yeşil olması sebebiyle bölge halkı tarafından sâhibinin isminden çok, Yeşil Türbe diye tanındı. Muhammed Zühdi Efendiden başka ailesi ve torunlarının da medfun olduğu türbenin yanındaki mescid, Yunanlılar tarafından 1922’de yakıldığı için günümüze ulaşmamıştır.
Dış yüzü yeşil olduğu için bu adla anılır. Nazilli -Bozdoğan yolu üzerindedir. İçinde Uşşaki yolu şeyhi Mehmet Zühdü Efendi, hanımı ve çocuklarının mezarları vardır. Moloz taştan yığma tabir edilen sistemle inşa edilmiş olup sekizgen planlıdır. Kubbesi sekizgen kasnağa oturur. Üst örtüsü kubbeden oluşan yapının iç ve dış yüzeyleri sıvayla kaplanmış. Türbenin iki cephesinde yuvarlak kemer alınlıklı pencere açıklıkları bulunan Türbenin pencere çevrelerinde ise mermer söveler mevcut. Girişte, bir çeşme aynalığından sökülmüş üzeri selvi ağacı ve geometrik biçimlerle süslü bir mermer blok görülmektedir. Türbe üzerinde 2 adet kitabe bulunuyor. Giriş kapısı üzerindeki kitabede (hicri 1225) miladi 1810 yılı belirtiliyor. Türbenin kapı üzerindeki küçük kitabesinde ” Mir Halil etti bina tarihi ey Vasfı hemin Zühdü Muhammed mahfeli ruhu’l emin” ibaresi yazılıdır. Buna göre kitabe oğlu Vasfi tarafından yaptırılmış olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca türbenin güney duvarında pencere üstünde bulunan bir diğer kitabeden de ”Hacı Baba etti bina tarih Fethi- Muhammet Zühdü ve kutbu’l hak ayık türbesin bünyad-sene 1278/ 1861″ yazılı olduğuna göre şeyhin vefatından sekiz sene sonra yani 1814’de Kaymakam Halil Bey tarafından yaptırılmış ve 1861 yılında tekrar onarılmış olabilir.
Şeyh Muhammet Zühdü’nün mezar taşının kuzey yüzünde ise şunlar yazılıdır:
Hüvelhayyül baki
Saim ü kaim olup kırk yıl
Secde-i hacata vaz-ı cebin ettim
Sen dahi ey nur-i di dem akil ol
Eyle halvet ü zühd ve takva veerbain
Olmasın ömrün heba ey can-ı men
Kıl itaat Hakk’a ol ruh-ı emin
Gel ziyaret eyle kabrim başına
Ey beni yâd eyleyen ihvan-ı din
Ah edip Vasfi desin tarihi
Göçdü Zühdü Muhammed Fahr-ı din
Şeyhin sağ tarafında ise eşinin mezarı vardır. Mezar taşında: “Hayırlı kadınların iftiharı” olarak anılan annesinin mezar taşının da oğlu Vasfı tarafından yaptırılıp yazıldığı anlaşılıyor. Son satırlardaki “oğlu Vasfı ona dedi ki tarih kasr-ı fır devse gitti valide ruhu için fatiha- 1231” kısmından anlaşıldığı üzere hanımı Zühdü Muhammed’den dokuz sene sonra vefat etmiştir. Türbe içinde girişe göre sol baştaki yani kuzeydeki kabir ise muhtemelen Muhammed Zühdü’nün halifelerinden ve 1863 yılında vefat eden oğlu Şeyh Muhammet Tevfik Efendinindir.
KAYNAK: TÜRBE TANITIM LEVHASI