KANLI KUMBET (XII. YY) – BATTALGAZİ / MALATYA

Selçuklu döneminden kalma mezar anıtı olup, Osmanlı döneminde suçluların infaz edildiği bir mekândır.

İli: Malatya

İlçesi: Battalgazi

Bulunduğu yer: Meydanbaşı Mahallesi

Kategorisi: Dinsel ve Kültürel Yapılar

Tescil Durumu: 11.06.1977/A-610

Koruma Derecesi: 1.Grup yapı

Yapım Tarihi: 12-13 yy.(?)

Mimari Çağı: Selçuklu

Son Restorasyon Durumu: 2007 Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore yapılmıştır.

Anıt mezar olarak yapılan bu eserin, mezar olması gereken kısmı günümüzde boştur. Meydanbaşı camisinin güneyinde yer almaktadır. Dört ayaklı köşe duvarları, tuğla revaklarla birbirine bağlantılı, kare planlı olup üstü Selçuklu mimarisi tarzında kubbe ile örtülmüştür.

Temel kısmı ve mezar üzeri kesme taş ile yapılıdır. Hafif bombe verilen mezar üstü taşlar halen tarihi özelliğini muhafaza etmektedir.  Duvarlar bir sıra kesme taş, üç sıra tuğla sıralaması şeklinde yapılmıştır. Bu şekil kubbeye kadar devam etmiş, kubbe ise tamamen revaklarla bir etek oluşturacak şekilde tamamlanmış güzel bir eserdir. Kitabesi mevcut değildir. Yapılış tarzıyla Selçuklu mimarisi eseri olduğu tahmin edilmektedir.

Kümbette kullanılan  ‘kanlı’ kelimesi ise yapılış gayesinden farklı olarak Osmanlı döneminde suçluları idam etmekte kullanılan bir yer olmasındandır.

     Cellât-hane olarak tanınan aslında kripta odası bulunan bir anıt mezardır. Battalgazi ilçesinde yer alan kümbetin herhangi bir kitabesi bulunmamaktadır. 1977 yılında hazırlanan tescil fişinde yapının yapım yılı XII.Yy. olarak belirtilmiştir. Türbe baldeken tarzda, mezar odası (kripta) ve ziyaret katı olmak üzere iki katlı inşa edilmiştir. Mezar odası kare planlı, tonoz örtülü olup bu mekana kuzeyden bir kapı ile girilmektedir. Ziyaret katı yine kare planlı olarak mezar odasının üzerine ‘’L’’ biçimli ve araları boş bırakılmış ayaklar ile bu ayakları birbirine bağlayan sivri kemerler üzerine yükselen bir kubbe ile örtülüdür. Temel kısmı ve mezar üzeri kesme taş ile yapılıdır. Hafif bombe verilen mezar üstü taşlar halen tarihi özelliğini muhafaza etmektedir. Duvarlar bir sıra kesme taş, üç sıra tuğla sıralaması şeklinde yapılmıştır. Bu şekilde kubbeye kadar devam etmiş, kubbe ise tamamen tuğla örgüsüyle, revaklarla bir etek oluşturacak şekilde tamamlanmış güzel bir eser olmuştur. Vakıflar Genel Müdürlüğünce 2005 yılında onarım ve çevre düzenlemesi yapılmıştır.

Vakıflar Genel Müdürlüğünce restore ettirilmiştir.

Kaynak: Tarihim Cebimde