UŞAKİZADE KÖŞKÜ – İZMİR

Uşakizade Köşkü, Uşakizade Sadık Bey tarafından İzmir Göztepe de 1860 yılında yaptırılmıştır. Uşakizade Ailesi, yazlık ev inşa etmek üzere İzmirin en serin yerini araştırmış ve burada, bodrum dahil üç katlı olan bu köşkü yaptırmıştır. Köşkün bodrumunda kiler ve görevli odaları, birinci katta iki salon, yemek odası ve mürebbiye odası bulunmaktadır. İkinci katta ise 4 yatak odası ve iki oturma odası yer almaktadır.
Gazi Mustafa Kemal Paşa ilk defa İzmir’in kurtuluşunun altıncı günü, 14 Eylül 1922 de Uşakizade Köşküne gelmiştir. Bu gelişinde 16 gün kalan Gazi, Köşkü Başkomutanlık Karargâhı olarak kullanmıştır. Bu süreçte yerli ve yabancı birçok devlet adamı ve gazeteci, köşkte Gazi Mustafa Kemal Paşayı ziyaret etmiştir.
Zübeyde Hanım, 14 Ocak 1923 tarihinde Karşıyaka’daki Uşakizade Köşkünde vefat etmiştir. Annesinin ölümü üzerine İzmir’e gelen Gazi Mustafa Kemal Paşa, 29 Ocak 1923 tarihinde Latife Hanımla Göztepe deki bu köşkte kıyılan nikah ile evlenmiştir. Nikah; günümüz medeni nikâhının öncülüğünü yapmıştır. Nikâhtan sonra, Latife Hanımla Batı Anadolu’ya gezi yapan Gazi, Latife Hanımı vatandaşlarıyla tanıştırmıştır.
Uşakizade Köşkünde üçüncü kalışında; İktisat Kongresinin açılış hazırlığını ve açış konuşmasını yapan Gazi, eşi Latife Hanımı yanına alarak Ankara’ya dönmüştür. 23 Şubat 1923 tarihi, Latife Hanımın Ankara’ya ve Çankaya Köşküne ilk gelişidir.
Gazi Mustafa Kemal Paşanın köşke dördüncü gelişinde ise, yanında iki Bakan konuğu vardır.
Gazi Mustafa Kemal Paşanın beşinci ve son gelişi; 2 Ocak 1924 – 22 Şubat 1924 tarihleri arasında gerçekleşir. Gazinin Uşakizade Köşkünde 53 gün misafir kaldığı bu dinlenme gezisi, Onun Cumhurbaşkanı olarak İzmir’e ilk gelişi olması açısından da başka bir önem taşımaktadır.
Gazi Mustafa Kemal Paşa, beş kez konuk olduğu Uşakizade Köşkünde toplam 91 gün kalmıştır. Uşakizade Köşkü, 14 Eylül 1922 – 29 Ocak 1923 arasında Başkomutanlık Karargâhı olmasının onurunu günümüzde de yaşamaktadır.
Latife Hanım; Uşakizade Muammer Beyin üçü kız, üçü erkek olan çocuklarının en büyüğüdür. 1900 doğumlu olan Latife Hanım, ilkokulu Uşakizade Köşkünün bahçesindeki Camlı Köşkte özel öğretmenlerle okumuştur. İstanbul Arnavutköy Amerikan Kolejinde liseyi bitirdikten sonra Fransa’daki Sorbonne Üniversitesinde Hukuk ve Siyaset eğitimi almıştır. Dört lisan bilen Latife Hanım, İzmir’in kurtuluşunu görebilmek için, Sakarya Meydan Savaşının kazanılması üzerine İzmir’e dönmüştür.
29 Ocak 1923 ile 5 Ağustos 1925 tarihleri arasında Gazi Mustafa Kemal Paşayla 2 yıl, 5 ay, 5 gün evli kalan Latife Hanım, 13 Temmuz 1975 te İstanbul Harbiye’de vefat etmiştir. Mezarı Edirnekapı Şehitliğindedir.
Uşakizade Köşkü, İzmir Özel Türk Koleji Kurucusu Bahattin Tatış tarafından 1951 yılında Latife Hanımdan kiralanmış ve 1991 yılına kadar eğitim amaçlı kullanılmıştır. 1979 yılında İzmir Özel Türk Kolejinin mülkiyetine geçen köşke Tatış Ailesi tarafından restorasyon yapılması kararı verilmiştir. 1998 yılında restorasyonu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından başlatılan Uşakizade Köşkü; 15 Haziran 2001 de Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer in katıldığı törenle açılmıştır. Aslına uygun eşyalarla düzenlenerek ziyarete açılan köşk, 2003 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesinin Esaslı Onarım Ödülünü almıştır.