STEPHANİE FARKOH KÖŞKÜ – BUCA / İZMİR

   1903-1906 yılları arasında Rum mimar Vafiyadis tarafından yaptırılmıştır. 1965 yılına kadar Suriyeli Hıristiyan (Süryani) Farkoh ailesi tarafından kullanılmıştır.
     Stephanie Farkoh Köşkü uzun yıllar muayenehane olarak Buca’lılara hizmet vermişti. 1980’lerden 1995’e kadar Doktor Selçuk Bey’in muayenehanesi olan bu ev, sonraki yıllarda boş bir şekilde dururken çıkan şüpheli bir yangın sonucu büyük hasar görmüştür. 2000’li yılların başlarında restore edilebilecek halde olmasına rağmen, evin sahipleri ve belediye arasında çıkan anlaşmazlık sonucu köşk bir türlü restore edilememiştir. Bir iddiaya göre de, bürokratik sorunlar ve Anıtlar Kurulu’nun çıkardığı engeller köşkün restorasyonunu engellemiştir. Köşk, son yıllarda iyice çökmüş ve harabe haline gelmiştir.
    Stephanie Farkoh Köşkü’nün hikâyesi, yerel ve merkezi yönetimlerin tarih mirasına sahip çıkmadığı zaman tarihin nasıl yok olduğunun kanıtıdır. Buca Heykel’de her gün binlerce insanın önünden geçtiği merkezi bir noktada olmasına rağmen, köşk yıllar içinde adeta göz göre göre yok olmuştur.

STEPHANİE FARKOH

   1909’da Buca’da doğdum. Şimdi Buca Belediyesi olan ev, bizim evimizdi. Çocukluğum o evde geçmiştir. Kışları Buca’nın mis gibi havasında yaşar, yazları ise Urla İskelesi’ne giderdik. Güzeller güzeli Buca’da çok kibar insanlar yaşardı. Rees, Forbes, Dyong, Barker, Gordon, Whittal gibi eski ailelerin muhteşem köşkleri vardı. Görmeliydiniz o köşklerdeki yaşamı siz. Alber Whittal, Ege’nin en büyük tüccarlarındandı. Forbes’te otururdu. Forbes köşkünün yanındaki arsada golf oynardı kısa paçalı beyefendiler.
   1922 ile 1942 arasında Selanik ve Atina’da yaşadıktan sonra Alman Harbi sırasında Buca’ya döndüm. O günden beri Buca’da yaşarım. Top sahasının yanındaki, şimdi Yapı Kredi Bankası Lojmanı olan Gabriel’in evinde de oturduk. Mösyö Jiro’nun fabrikasında çalıştım yıllarca.
   Buca, hızla değişti. Çok yabancı geldi, çok kalabalıklaştı. Eski insanlar öldü, güzelim köşkler harap oldu. Türklerle Hıristiyanlar eskiden ne güzel dostluklar oluşturmuşlardı. O eski hayatı öyle bir özlüyorum ki. Şimdi ailemden kimse kalmadığı için yapayalnızım. Bu yüzden moralim bozuluyor bazen.
Stephanie Farkoh, 1986
Not 1: Bu söyleşi Yaşar Aksoy tarafından, 1986 yılında Bayan Farkoh’un ölümünden altı ay önce yapılmıştır.
Not 2: Stephanie Farkoh, eski belediye binasını yaptıran Hacı Davut Farkoh’un torunu, on üç çocuğundan yedincisi Kosta’nın ise Eli’den olma kızıdır.
Kaynak: Smyrna İzmir: Efsaneden Gerçeğe, Yaşar Aksoy, 2002