MİLET TİYATROSU – SÖKE / AYDIN
Milet Tiyatrosu, şehrin hemen girişinde Limanın kenarındaydı tiyatro. Hellenistik özelliklerin yanı sıra Roma tiyatrosunun da izlerini taşıyor. 2600 Yıl önce, “ çalışan nehirler ” gurubunda gösterilerek Meandros olarak adlandırılan Büyük Menderes Nehri, taşıdığı mille henüz kendi havzasını doldurmamışken, kenarına kurulan ve bir liman kenti olan Milet, İonya’nın en önemli yerleşimiydi.
Önündeki limanda da Lade Adası bulunuyordu. Milet’in dört tane önemli limanı vardı. Lade deniz Savaşı’na seksen parça gemiyle katılmıştı.
Günümüzde denizden yaklaşık 8/10 Km. içeride kalan Milet’in kuruluşu hakkında bir kaç değişik efsane var. Lade Adası da kara ile birleşerek küçük bir tepeciğe dönüşmüş durumda.
Görkemli bir kent olan Milet, hemen girişinde bulunan tiyatrosuyla görenleri büyülüyor. Bir Helen – Roma dönemi Milet Tiyatrosu Antik çağda, limanın kenarındaki yamaçta kuruluydu. Helenistik dönemde birbirini izleyen dört ayrı yapı evresi geçirmiş. Daha sonra Roma döneminde de eklemeler yapılmış. Önceleri 5300 kişilik oturma yeri olan yapıda, bu sayı daha sonraları 15.000 kişiye çıkartılmış.
Hellen tiyatrolarında sadece ön sıranın arkalığı olurdu. Diğer oturma yerleri arkalıksızdı. Ön sırada da önemli devlet yöneticileri, rahipler ve elçiler otururlardı. Tiyatrolarda akustik önemliydi. Milet Tiyatrosu da, büyük olasılıkla bu açıdan da muhteşem bir ayrıcalık içeriyor olmalıydı.
İlk yapının yapılış tarihi IV. yüzyıl. Tiyatronun ön yüzü, 140 metre genişliğinde. Şimdiki yüksekliği 30 metre. Daha önceleri bu ölçü 40 metreymiş. En alt sırada imparatorun oturma yeri bulunuyormuş.
Oyun esnasında gerilen bir tenteyi (baldaken) taşıyan dört sütundan ikisi halen mevcut. Üçüncü kat yerinde görünen kale kalıntısı Bizans ve Osmanlı’dan kalma. Tiyatrodaki tonozlu geçitler de bu gün çok iyi durumdalar. Bu geçitlerden geçilerek arkada kurulan kenti ve Aslanlar Liman’ını görebilirsiniz. Milet Tiyatrosu, Prof.. Friedrich Krauss tarafından kitaplaştırılmış.
