HAMZABALİ NAMAZGÂHI – YENİPAZAR – AYDIN
Aydın ili, Yenipazar ilçesi, Hamzabali Köyünde bulunan Namazgâh üstü açık çevresi kapalı olarak yapılmıştır.
Aydın’daki namazgâhların mihrap düzenlemesi sade tutulmuştur. Mihrap nişleri yuvarlak, sivri, dilimli, basık kemerlidir.
Hamzabali Namazgâhında içte, güney duvarda, mihrabın sağ yanında 1326 hicri tarihi okunmaktadır. Miladî karşılığı 1908 olan bu tarih, sıvaların yenilendiği bir onarıma ait olmalıdır. Köy sakinleri eserin Hacı Musta’nın oğlu tarafından yapıldığını ifade etmektedirler.
Hamzabali Köyü Namazgâhı’nın yaklaşık 150 m. doğusunda yol üzerinde bulunan Ağa Çeşmesi, kitabesinden anlaşıldığı kadarıyla H. 1217/M. 1802-1803 yılında Hacı İsmail Ağa’nın mahdumu Kasım Ağa tarafından inşa ettirilmiştir. Çeşmenin güneybatısında ağzı dörtgen şekilli, etrafı daire plânlı bir kuyu mevcuttur. Üzerinde sıvanma tarihi olan 14 Eylül 1975 tarihi yazılıdır. Vakit namazları kılınan namazgâhın, çeşmenin inşasından sonra, XIX. yüzyıl ilk yarısı içinde yapıldığını düşünüyoruz.
Hamzabali’deki mihrabın sağında yer alan tarih, Bölüntü’deki mezar taşları tarihlendirme yapabilmeye imkân sağlamaktadır.
Aydın’da üzeri örtülen örnekler olan Kemer, Dedekuyusu, Hamzabali, Atça namazgâhlarında paye aralarında kemer kullanılmamıştır. Bir kısmının paye aralığı belli yüksekliğe kadar sonradan örülmüştür. Bazı araştırmacılar üstü kapalı namazgâhlara secdegâh denilebileceğini düşünmektedir.
Aydın’daki namazgâhların çoğunda mihrap bulunmaktadır. Bölüntü, Yazıkent, Hamzabali, Tekeli namazgâhlarında mihrap nişi duvar ortasına açılmış ve kavsaraları süslemesizdir. Tekeli ve Hamzabali’de mihraplar sivri kemerlidir;
Hamzabali Namazgâhı’nın üst örtüsünün beşik çatı şeklinde yapıldığı güney duvarından anlaşılmaktadır. Bu düşünceyi eserin orijinal durumunu göre yöre sakinleri de teyit etmektedir.
Atça, Kemer, Dedekuyusu, Hamzabali namazgâhlarında köşelerde ve orta kısımlarda payelerin bulunması, yapıların üzerlerinin kapatıldığını, herhangi bir tonoz veya kubbe izine rastlanmadığı için üst örtü sisteminde ahşabın kullanıldığını düşündürmektedir.
Kaynak: Aydın Namazgâhları ( Mükerrem KÜRÜM )
