ORTA MEDRESE (ALİHAN BABA MEDRESESİ) – TİRE / İZMİR
Tire’nin ilk fetih emirlerinden Alihan Baba Sultan tarafından yaptırılmıştır. Alihan Sultan’ın medresesi Orta medrese olarak kayıtlıdır. Tire’nin ilk medresesidir. Medrese 6 odalıdır. Camiye bakan odaların güney kısmında duvarda bir mihrap bulunmaktadır.
Alihan babanın gerek zaviye, gerek türbe gerek orta medrese yazıtı ile Tire kent tarihinde ilk eserlerdir.
Ulu caminin son cemaat yeri doğu dış ayağında yer almaktadır. Ulu caminin Azize Katerina Kilisesi olarak bilinen yere yapılması önemli bir özelliktir. Ulu Cami’yi kiliseden camiye dönüştüren Alihan baba önemli bir koşul öne sürmüş; medrese müderrisleri dışında hiçbir kimsenin Ulu Cami’nin imamet ve hitabet görevleri üstlenemeyeceği vurgusudur. Önceleri var iken sonradan kapanan, Ulucami’den medreseye açılan doğu kapısı, bu ilişkilerin adeta sigortası gibidir.
Medresede görev yapan ilk müderris ünlü Mevlana Sinan’ dır.
Kaynak: A. Munis Armağan
Medresenin cami minaresindeki kitabesinde;
Rahimallâhu men vekafe hâzihi’l medrase
eş-Şerîfe livechillâhi el-Hâc el-Harameyn Alihan bin Mehmed
Nevverallâhu mezceahümâ va’tüm fî târîhı sene hams ve hamsîn ve seb’ı mie. (755)
Türkçesi:
Bu şerefli medreseyi Allah için vakfeden Hacı (el-Harameyn) Mehmet oğlu Alihan’ı Allah bağışlasın. Allah onun ve babasının yattığı yeri nurlandırsın. Sene: 755/1354
Kaynak: Mustafa Kuzucuk