GERMİR (KONAKLAR) AŞAĞI MAHALLE RUM KİLİSESİ – GERMİR / KAYSERİ
Yeri: Kayseri ili, Kocasinan ilçesi, Germir (Konaklar) Köyünde, Kilise Bayırı mevkiinde bulunmaktadır.
Bugünkü durumu: Kısmen harap durumda, kullanılmamaktadır.
Tarihi: 1725 yılında inşa edilmiş olan kilise 1835 yılında yenilenerek günümüzdeki şeklini almıştır.
Plan ve mimari özellikleri: Yapı Germir’in doğusunda kilise bayırı denilen mevkide bulunmaktadır. Kilisenin doğu ucu kısmen bu taraftaki kayalık yamaca dayanmıştır. Kilise içten içe 19.60×13.40 m. ölçülerinde olup doğu-batı doğrultuda üç nefli ve narteksli olarak yapılmıştır. Narteks yıkılmış olup, günümüze ulaşamamıştır. Kilisenin apsis mekânları kayalık yamacın oyulmasıyla elde edilmiştir. Orta nefin yan neflerden beşerden on ayak üzerine atılmış kemerlerle ayrılmış olduğu görülmektedir. Yan nefler beşik tonozla örtülmüştür. Güney ve kuzey cephe dörder pencereyle boşaltılmıştır. Batıdaki giriş kapısının güney ve kuzeyinde dikdörtgen biçimli birer pencere yer almaktadır. Ayrıca kuzey ve güney cephelerin batı taraflarına da birer kapı açılmıştır. Orta nefin kubbesine pandantiflerle geçilmiştir.
Pandantifler üzerinde İncil yazarlarının solgun freskleri seçilebilmektedir. Doğu bölümü oluşturan ana ve yan apsisler, neflerle bütünleşirken bir yandan da yapısal özellikleriyle ilgi çekerler. Kayalar içine oyularak yapılan ana apsis, 3.80 m. genişlikte olmasına rağmen 0.85 m. gibi az bir derinliğe sahiptir. Yarı kubbesel doğal kaya örtüsü ise desteklere kadar uzanarak derinliği arttıran bir etki yaratır. Apsis içine sonradan bir niş açılmıştır. Güneye doğru kaydırılarak oyulan bu niş yapının bir süre cami olarak kullanılmış olabileceğini gösterir. Kayalara oyulmuş apsislerin gerisinde, yine kayalara oyulmuş mahzen gibi hacimler, güneydoğu yan apsisi içindeki bir kapıyla kiliseye bağlanmaktadır. İç mekânda duvarlar kısmen sıvalıdır.
Süslemesi: Duvarlarda, kemer içlerinde maviyle yapılmış çizgiler, rozetler, dal ve çiçek bezemeleri görülür.
Malzeme ve teknik: Malzemesi düzgün kesme taştır. İç mekânda duvar yüzeyleri sıvanmıştır.
Kitabesi: Kitabesi yoktur.
Tarihlendirme: Geçmişi 1725 yılına kadar uzanan yapının günümüzdeki görünümüne 1835’te dönüştüğü bilinmektedir. Kilisenin güneyindeki rahip evi olarak tanımlanan konutun 1878 tarihli olmasından dolayı bu sonuca varılabilir.
Kaynakça: Fügen İlter, “19.Yüzyıl Osmanlı Dönemi Mimarlığında, Kayseri Yöresi Hıristiyan Yapıları: Germir ve Endürlük Kiliseleri”, Belleten, S.205, (1989), s.1661-1682.
Osman Eravşar, Seyahatnamelerde Kayseri, Kayseri 2000.
Şeyda Güngör Açıkgöz, Kayseri ve Çevresindeki 19.Yüzyıl Kiliseleri ve Korunmaları İçin Öneriler, (İ.T.Ü. Yayınlanmamış DoktoraTezi), İstanbul, 2007, s.100-103.
KAYNAK: KAYSERİ KÜLTÜR ENVANTERİ
