BALIKLI (RÜSTEM PAŞA ) HAMAMI – KÜTAHYA

   Kütahya Balıklı Mahallesi’nde, Balıklı Camisi ile Balıklı Tekkesi arasındaki köşede bulunan bu hamamı Kütahya’da Anadolu Beylerbeyliği yapmış olan ve daha sonra Sadrazamlık makamına getirilen Rüstem Paşa 1549 yılında yaptırmıştır.

  Hamam, erkekler ve kadınlar bölümü olmak üzere Osmanlı hamam mimarisindeki çifte hamam plan düzeninde yapılmıştır. Hamamın duvarları iri kesme moloz taştan örülmüş, üst örtüsü ve kubbelerinde tuğla kullanılmıştır. 1980 öncesinde harap bir durumda olan bu hamamı Vakıflar Genel Müdürlüğü restore etmiştir. Onarım öncesinde büyük kubbeleri, yüksek kasnaklı ve tuğladan örülmüşken, onarım sonrasında düzgün kesme taş kaplama ve beton sıvalı kubbelerle yenilenmiştir.

   Hamamın erkekler kısmına cadde üzerinden bir sıra merdivenle inilmektedir. Erkekler bölümünün dışarıya doğru hafifçe çıkıntılı kapısı üzerinde manzum bir sülüs kitabe bulunmaktadır.

Kitabe:

“Hazreti paşayı Rüstem nam içün

Sahibülihsan vel inam içün

Kudreti halikle ta Balıklıda

İki hamam oldu bir akarsuda

Dedi tarih ona bir hazır cevab

Pâk eder yur arıdır napâkı ab

h.956 (1549)”.

   Çukurda kalmış portal nişi sivri kemer içerisine alınmış ve basık kemerli bir kapı ile de soğukluk kısmına girilmektedir. Soyunmalık kısmı kare planlı olup, üzeri pandandifli bir kubbe ile örtülmüştür. Ortasına sekizgen köşeli mermer bir havuz yerleştirilmiştir. Çevresindeki camekânlı soyunma odaları zaman zaman değiştirildiğinden özelliğini yitirmiştir. Soyunmalıktan ara bir bölümle ılıklığa geçilmektedir. Ilıklık ve sıcaklık aynı eksen üzerindedir. Ilıklık dikdörtgen planlı olup, üzeri pandantifli bir kubbe ile örtülmüş, kubbe dışında kalan bölümler kemerlerle ve tonozlarla örtülmüştür. Sıcaklık ılıklığa göre daha küçük ölçüde olup, iki yanında derin kemerler vardır. Üzeri kubbe ile örtülmüştür. Sıcaklığın güney yönünde yan yana üzerleri küçük kubbelerle örtülü halvet hücreleri sıralanmıştır.

   Hamamın kadınlar bölümü erkeklerinkinden daha yüksek ve daha geniş kubbeleri ile dikkati çekmektedir. Kadınlar bölümü de diğeri gibi çukurda kalmış ve soğukluk kısmına basamaklarla inilmektedir. Soğukluğun üzerini yüksek pandantifli bir kubbe örter, kubbe altına da altıgen bir havuz yerleştirilmiştir. Buradan, batı yönünde pandantifli kubbeli, kare planlı ılıklığa geçilmektedir. Sıcaklık aynı eksen üzerinde bulunmamakta olup, bunun üzeri de kubbelerle örtülüdür. Sıcaklığın ortasına kare bir göbek taşı yerleştirilmiştir.

Kaynak: Kütahya tanıtım org