SARI HOCA CAMİİ ŞADIRVANI – KIRKAĞAÇ – MANİSA
Sarı Hoca Abdullah Efendi yaşadığı 1400’lü yıllarda ilmi, felsefi, dini ve tasavvufi alanda talebe yetiştirmiş halka ışık saçan bir din ve ilim adamıdır. Hakkında birçok menkıbe anlatılır.
Sarı Hoca Kırkağaç’ın kurucularındandır. Kayadibi ile Bakır kasabası arasında o zamanlar mevcut Taş köyünde ikamet ettiği tarihlerde Osmanlı padişahı II.Murat ile bu köyde görüşmüş olduğu nakledilir. Sarı Hoca’nın Türkçeye tercüme ettiği Mevlana Celaleddin Rumi’nin Mesnevi’sini beğenen II.Murat bu hizmetinden dolayı takdir ifadesi olarak Sarıhoca Camiini inşa ettirip Kırkağaç halkını aşar vergisinden muaf tutar ve böylece civardaki bir kısım halk Kırkağaç’a göç ederek buraya yerleşir.
Bir rivayete göre de II. Murat’ın eşi yolculuk esnasında Kırkağaç’tan geçerken rahatsızlanır. Burada Sarı Hoca Efendi’nin duasıyla iyileşir. Bu nedenle padişah II. Murat Sarıhoca Camii’ni ve yanındaki taştan evi yaptırır. Yanında bir de tarihi şadırvanı vardır. Şadırvan harab olduğu için restore ediliyor. Bahçe girişinin sol tarafına türbe gibi yeni bir şadırvan daha yapılmış.
Birgün Sarı Hoca Hazretleri Hacc yolculuğuna çıkmak için oğullarının hazırlanmasını ister. Hazırlıklar yapıldıktan sonra halkla toplu olarak vedalaşırken hoca oğullarına hacc yolculuğundan vazgeçtiğini söyler ve geri dönerler. Oğulları hocaya sebebini sorar. Hoca efendi oğullarına, ölümünün yaklaştığını ve bu yolculuğun yarım kalabileceğini söyler. Hakikaten Sarı Hoca Hazretleri bu olaydan üç gün sonra vefat eder.
Rivayet edilir ki, 1974 yılındaki Kıbrıs Harekatına Sarı Hoca’nın katıldığı, bu savaşta yüzbaşı olarak görev yapan pilota yardım ettiği, daha sonra bu askerin Sarı Hoca’yı ziyarete geldiği, hoca efendinin yıllar önce öldüğünü öğrendiği, bu olaydan çok etkilenip uzun bir süre Sarıhoca Camiinde her türlü hizmette bulunduğu anlatılır.
Cami zamanla cemaate yeterli gelmediğinden halk tarafından bir misli daha büyütülerek bugünkü haline getirilir. Sarıhoca zamanında yaptırılan medreselerde Arapça, matematik, Farsça, mecelle ahkâmı ve bunun yanı sıra diğer derslerin okutulduğu nakledilir. Sarıhoca Camii haziresinde bulunan kabirlerde bazı Uşşaki tarikatı hocaları medfun bulunmaktadır. 1864 yılında Kırkağaç’ta müftü olarak görev yapan ve Koca Müftü diye anılan Müftü Tahir Efendi Hicaz’a gider ve buradan dönüşünde Peygamber Efendimizin mübarek sakal-ı şerifini getirip Sarıhoca Camii’ne hediye eder. Halen Sarıhoca Camiinde bulunan ve her sene Ramazan ayının 27. gecesi (Kadir Gecesinde) halk tarafından ziyaret edilen sakal-ı şerif budur.
Kaynak: Evliyalar Şehri Manisa, Abdulhalim Durma, 2013.
