PAŞA ÇEŞMESİ – TİRE / İZMİR
İsmini Roma dönemindeki en küçük idari birim; Kome’den alan Güme Dağı, Tire’nin sırtını verdiği Aydın Dağları’nın bir uzantısı olup, 1307 metrelik Kömürcü Gediği ile derin vadilerle kaplı Aydın Dağları’nın arka dünyasına doğru geçit verir. Varlığını aynı isimle sürdüren Güme Köyü ise, bugün bu dağın sırtlarından hala Tire’ye bakmaktadır. Dağın arka yüzünde; kıvrım kıvrım ilerleyen dar asfalt, bir yanda Yamandere ve Dibekçiler Vadileri’ni, diğer yanda ise ilerde bunlarla birleşecek olan İkizdere Vadisi arasında; ASLINDA Aydın Dağları’nın yüzlerce yıllık büyük bereketini İzmir Limanı’na taşıyan deve kervanlarının kullandığı bir kervan yolu güzergâhını izler.
Güme Dağı’nın ön ve arka yüzündeki iklim ve bitki örtüsü şartları önemli farklılıklar gösterir. Dağın kuzeye bakan yüzü kışları ne kadar rüzgarlı ve kar yağışlı olsa da, güneye bakan yüzünde ılıman bir hava karşılar yolcuları. Tire – İncirliova geçişi, aslında Cumhuriyet döneminin ilk yıllarındaki kalkınma seferberliğinin simgesi sayılabilecek önemli bayındırlık hamlelerinden birini temsil eder. O yılların İzmir Valisi Kazım Dirik zamanında İzmir havalisindeki dağ geçişlerinde yürütülen bu kampanyanın birçok örneğini Bozdağ ve Aydın Dağları geçişlerinde; Tire, Ödemiş, Kemalpaşa, Foça, Karaburun ve Aydın’a geçiş noktalarında görmek mümkündür. İşin güzel tarafı ise, imece usulüyle ve köylünün katılımıyla gerçekleştirilen bu bayındırlık eserlerinin hatırası adına bu geçişlerin bir noktasına estetik taş işçilikleri ile dikkat çeken çeşmeler ve zafer taklarının yaptırılmasıdır.
Kömürcü Gediği Geçidi öncesinde de, benzer bir çeşme bulunmakta ve bu yolun açılışının hatırasını yoldan gelen geçenlere hatırlatmaktadır. Bu çeşmenin ismi, halk arasında Kazım Dirik’ten dolayı birçoğu gibi Paşa Çeşmesi adıyla anılmaktadır. Suyu son derece lezzetli olan çeşmenin üstü düzleminde bugün; içkisiz bir kır lokantası ve çay bahçesi bulunmaktadır.
Çeşmenin kitabesinde hem Türkçe harflerle ve Osmanlıca;”
Cumhuriyetin mübarek eserlerinden Tire Aydın yolunun hatırasıdır.
Muhasebei hususiyenin ve Tire Belediyesinin yardımlarıyla İzmir Valisi Kazım Paşa tarafından inşa ettirilmiştir. 1927 Eylül.
Tire Belediyesince 1967 yılında Restore edilmiştir.” Yazmaktadır.
