DERDİLER ÇESMESİ – MANİSA
Manisa merkez Topçu Asım Mahallesi Ada: 1514 Parsel: 31 Derdiler Sokak (3520 Sokak)’ta yer almaktadır.
1990’lı yıllarda çekilmiş olan bir fotoğrafta yapının arka duvarına bitişik bir konutun var olduğu görülmektedir.Daha sonraları bu konut kaldırılarak çeşmeye meydan çeşmesi niteliği kazandırılmıştır. Eski fotoğraflarında eli belindelerle taşınan geniş bir saçak yer alırken bu elibelindeler günümüzde mevcut değildir. Çeşmenin üzeri bugün üç yöne eğimli bir çatı ile örtülüdür. Bu çatının üzeri oluklu kiremitlerle kaplanmıştır. Ayrıca çatı tüm cephelere taşıntı yaparak saçak görevini de üstlenmiştir. Bağımsız, tek cepheli, depolu ve kare prizma gövdeli çeşme 265 cm. genişliğinde, 270 cm. derinliğinde ve 228 cm. yüksekliğindedir. 80 cm. derinliğinde gemi teknesi kemerli bir nişe sahip olan çeşmenin ön yüzünde, kemer üzengi hattına kadar düzgün kesme taş, blok taş ve tuğla malzeme; bu seviyeden itibaren ise sadece tuğla malzeme kullanılmıştır. Kemerde kullanılan tuğlalar 23,5 cm. x 23,5 cm. x 3cm. ve x 23,5 cm. 11 cm. x 3 cm. boyutundadır. Çeşmenin yan duvarlarında moloz tas ve tuğla malzeme birlikte kullanılırken, arka duvarı sıvalı olduğu için kullanılan malzeme hakkında bir bilgiye sahip değiliz. Yapının batı duvarının güney kesiminde bir adet hazne kontrol penceresi mevcuttur.
Ön cephede, kemer üzengi hattından itibaren köselikler ve alınlık 11 cm. derinliğinde, bu seviyeden itibaren kemer de 5 cm. daha çökertilmiştir. Kemer başlangıcından itibaren cepheyi bir silme çevrelemektedir. 1990’lı yıllara ait fotoğrafta çeşmenin
orijinal bir yalağı olduğu görülebilmektedir. Daha sonraki bir dönemde çeşme etrafının yalak üst seviyesine kadar doldurulması nedeniyle, bu yalağın ön yüzü bugün gözükmemektedir.
Çeşme nişinin doğu yan duvarında bir adet niş yer almaktadır. H. Acun, çeşme nişinin batı yan yüzünde de bir adet nişten bahsetmesine karşın bahsi gecen niş bugün mevcut değildir. Alt seviyede, niş ortasında yere paralel olarak uzanan blok taş orijinal ayna tası iken, muhtemelen yapı etrafının doldurulmasıyla, daha üst seviyeye sivri kemer tepelikli bir taş ayna tası olarak yerleştirilmiştir. Bu ayna taşı, çeşme nişini ortalamamaktadır. Günümüzde işlevini sürdüren çeşmenin suyu, sonradan açılan bu lüle deliğinden akıtılmaktadır. Çeşmede herhangi bir süsleme unsuru yoktur.
Çeşme nişi üst seviyesindeki 34 cm. x 28 cm.boyutundaki kitabe levhasındaki yazıların tahrip olması nedeniyle tamamı okunamayan üç satırlık kitabenin transkripsiyonu söyledir.
1…………..
2. El Hac………
3- El Seyyid Ali Ağa sene 1200
Kitabe tahrip olduğu için üzerinde inşa ya da tamir kelimesi okunamamıştır. Bu tarihin çeşmenin inşa tarihi olduğunu düşünmekteyiz. Bu kitabeye göre çeşme Seyyid Ali Ağa ya da bir yakını tarafından yapılmıştır.
KAYNAK: Sipil’den Manisa’ya Ab-ı Hayat Manisa Çeşmeleri
