YOĞURTLUOĞLU (YAVUKLUOĞLU) CAMİİ – TİRE / İZMİR
İzmir ili Tire ilçesinde, Turan Mahallesi, Beyler Deresi semtinde bulunan bu caminin yapım tarihini ve banisini belirten kitabesi günümüze gelememiştir. Vakıf kayıtlarında da vakfiyesine rastlanmayan bu caminin XV. yüzyılda Yoğurtluoğlu Mehmet Bey tarafından yapıldığı sanılmaktadır. Halk arasında Yavukluoğlu Camisi olarak anılan bu caminin doğusunda muvakkithane, doğu ve batısında medrese odaları, kuzeyinde de rasathanesi bulunmaktadır. Hamamından hiçbir iz günümüze gelememiştir.
Cami yakın tarihe kadar harap bir halde iken, restore edilmiş ve 2005 yılında törenle ibadete açılmıştır. Cami bu restorasyon sırasında kısmen de olsa orijinalliğinden uzaklaşmıştır.
Cami kesme taştan 10.50×10.50 m. ölçüsünde kare planlı olup, üzeri tromplu ve on ikigen kasnaklı bir kubbe ile örtülmüştür. Kubbe dışarıdan köşe kuleleri ile desteklenmiştir. Caminin önündeki son cemaat yeri altı yuvarlak sütunun yuvarlak kemerlerle birbirlerine bağlanması ile beş bölüm halindedir. Bunlardan ortadaki kubbe diğerlerinden daha yüksek ve daha da geniştir.
Giriş kapısı mermer söveli olup, yuvarlak kemerlidir. Taş ve tuğladan bezeme ile görkemli bir konuma getirilmiştir. Mihrap ve minber mermerden olup restorasyon sırasında buraya yerleştirilmiştir. Caminin yanındaki minare taş kaide üzerine yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir.
Yavukluoğlu Külliyesi cami, medrese, muvakkithane, rasathane, aşhane ve hamamdan oluşuyor.
Külliyenin asıl ismi Yoğurtluzade Külliyesi olup günümüzde Yavukluoğlu Külliyesi olarak ifade ediliyor.
Hamamı yıkılan külliyenin en çok dikkat çekici yapısı ana giriş kapısı üzerine inşa edilmiş olan rasathanesi.
O yıllarda ilim ve dinin bu kadar yan yana olması ve Allah’a açılan bir cami kapısından girerken bir rasathanenin altından geçerek giriliyor olması, onları neyin bu kadar büyük yaptığını anlatması bakımından oldukça enteresan.
Bu külliye kısa bir süre öncesine kadar harap bir halde iken başlayan restorasyon çalışmaları neticesinde bugün pırıl pırıl bir hale gelmiş.
Rasathanesine kadar iyileştirme çalışmaları tamamlanmış.
