SİLAHTAR ÖMER PAŞA CAMİİ – ERBAA / TOKAT

 Bulunduğu Yer :       Tokat – Erbaa – Akça (Fidi) Kasabası

 Yapılış Tarihi  :        1082

 Dönemi          :          Selçuklu

 Mülkiyeti      :          Vakıflar Genel Müdürlüğü

 Mimarı          :          Bilinmiyor

 Mimari Özellikleri   :          

*Selçuklu taş ve çini süslemesi

*Ahşap ve boya süslemesi

*Kiremit çatılı kesme taş ve tuğladan yapılmış

*Süslü kapı, ahşap kemerle çevrili

*Ahşap tavan, 4 adet ahşap destek kolonlu

*Mimber ve mihrap Selçuklu desen ve formalarıyla 11. YY Türk sanatının bir sentezi

*Çıtaları ve boya süslü tavanda altıgenleri, göbekte kesişen şekiller ve sarkık rölifler görülür.

Tarihçesi       

  Silahtar Ömer Paşa Camii’nin 11. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. Amasya Karayolu üzerinde olup, bugüne kadar orjinalliğini muhafaza etmiştir. Tokat’ın Erbaa ilçesinde bulunan ve çivi kullanılmadan, çandı yöntemiyle yapılan Silahtar Ömer Paşa Camisi, ahşap mimarisiyle görenleri büyülüyor.

   Silahtar Ömer Paşa Camisi ilçeye bağlı Akça beldesinde 1082 yılında Selçuklu mimarisiyle, çivi kullanılmadan ahşap ve kesme taştan yapıldı. Caminin duvarları bir sıra kesme taş, üç sıra tuğla dizisiyle örüldü. Kuzey batı köşedeki çokgen gövdeli, tek şerefeli güdük minaresi bir deprem sonucu pabuç kısmına kadar yıkıldı, gövde ve şerefe yeniden yapıldı. Altta dikdörtgen, üstte kemerli pencerelerin aydınlattığı camiye, ahşap, zengin işlemeli bir kapıdan giriliyor.

  Silahtar Ömer Paşa Camisi, taş, çini, ahşap, boya süslemeleri, ahşap kemerle süslü kapısı, çıtaları, boya süslü tavanda altıgenleri, göbekte kesişen şekilleriyle, batı, kuzey ve doğu yönlerinden çeviren revaklarıyla, buraya gelen yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor.

   Tarihi cami 2007-2009 yıllarında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından aslına uygun olarak restore edildi. Cami restorasyonun tamamlanmasının ardından yeniden ibadete açıldı.

   Selçuklu dönemine ait mimari özelliklerin bulunduğu Camide 4 tane kolon var. Bunlar Osmanlı dönemini yansıtıyor ancak camide genel olarak Selçuklu mimarisi hakimdir..

    Ahşap yapı olduğundan, bizim bildiğimiz çivi kullanılmamış. Camiye ziyarete gelenler mimari yapıya hayran kalıyorlar.

-Çandı Yöntemi-

  Ahşap mimaride tomrukların veya kerestelerin içine derin çentikler açılarak, çandı tekniği ile oluşturulan dörtgen kasnak, bir çeşit temel oluşturur. Temeli olmadan inşa edilen yapılar, iri taşların üzerine kasnakların yerleştirilmesiyle sağlamlaştırılır. Hiç çivi kullanılmaması, bu yapıların en büyük özelliği olarak biliniyor.

  Çandı yönteminde kerestelerin daha dayanıklı ve uzun ömürlü olması amacıyla çivi tercih edilmiyor.

Kaynak: Erbaalıyız.com

Fotoğraflar: Mustafa Gürelli