ORHAN GAZİ ESKİ CAMİSİ – İZNİK – BURSA

İznik ilçe merkezinde, Yenişehir Kapısı dışında, Kırgızlar Türbesi karşısında cami kalıntısı. Orhan Gazi (salt. 1326-1362) döneminde yaptırılan cami tümüyle harap durumdadır. Yıkıntı halindeyken, 1963 yılında Prof. Oktay Aslanapa’nın yönettiği kazı ile meydana çıkarılmıştır. Moloz taş örme ile yapılan beden duvarları oldukça incedir. Çatı ile örtülü olduğu hemen hemen kesinleşmiştir. Asıl ibadet mekânı, 18 santimetre boyunda altı köşeli çinilerle süslenmiştir. Bu çiniler renk bakımından oldukça güzel ise de, işlenme yöntemleri ilkeldir. Mihrabın çevresinde ve kapı dolaylarında, ince ve gelişmiş bir işçiliğin belirtisi olan alçı süsleme kalıntıları vardır. Camiden elde edilen buluntularla bir bölümü kırık yazıt taşı İznik Müzesi’ndedir.
Bu cami, İznik’in Osmanlılar tarafından fethinden hiç değilse beş yıl önce, 1325-1326 tarihlerinde yapılmış olduğu tahmin edilmektedir.
GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ:
Kazı alanından detaylar-Kazı öncesi yapılan etüt çalışmasından görüntüler İznik’te 690 yıllık tabhaneli cami gün ışığına çıkıyor- Osmanlı döneminde gezici dervişlerin kaldığı “tabhane”nin bulunduğu Orhangazi Camii ve külliyesinin kalıntılarının ortaya çıkarılması amacıyla kazılara başlanacak Bursa’nın İznik ilçesinde, Osmanlı döneminden kalma 690 yıllık tabhaneli (misafirhane) cami ve külliyesinin kalıntılarının gün ışığına çıkarılması için kazılar öncesi etüt çalışması yapıldı. Alanda incelemelerde bulunan İznik Kaymakamı Ali Hamza Pehlivan, gazetecilere yaptığı açıklamada, 1325 yılında inşa edilen Orhangazi Camii’nin, Osmanlı’nın en eski çinili yapısı olduğunun tahmin edildiğini aktardı. Belediye Başkanı Osman Sargın da eski dönemlerde tabhanede gezici dervişlerin kaldığını söyledi. Külliyenin kamulaştırmasının Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılmasının, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunca onaylandığını aktaran Sargın, “Burada 700 yıllık bir caminin kalıntıları var. Ölçüm ve temizleme çalışması yapıldı. İnşallah kısa zamanda bu kalıntılar gün yüzüne çıkarılarak vatandaşların hizmetine sunulacak” dedi. Kazı ekibinin başkanı Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Nuri Kılavuz ise “Osmanlı Devleti’nin ilk tabhaneli cami ve külliyesinin” Orhangazi Camii olduğunu ifade etti. Erken dönemin Osmanlı camileri içinde özel bir yeri bulunan bu yapı grubunun, Anadolu-Türk mimarisinde ilk olarak Bursa’da Orhan Gazi döneminde ortaya çıktığını bildiren Kılavuz, “Orhangazi Cami de bu yapıların ilkidir. Caminin iki yan mekanında misafirlerin kalması için bölümler mevcuttur. Bu yapılara ‘tabhane’, ‘yan mekanlı’ ya da ‘zaviyeli’ deniliyor. Buradaki diğer önemli özellik de İznik çinileridir. Yapı, 2 metre yüksekliğe kadar altıgen yapıdaki çinilerle süslü ve buradaki çiniler, Osmanlı Devleti’nin en erken tarihli İznik çinileridir” diye konuştu. Kılavuz, kazıya başlamamalarına rağmen çok sayıda eşsiz İznik çini parçaları bulunduğunu sözlerine ekledi. (Kaynak: AA )
KAYNAK: BURSA GAZETECİLER CEMİYETİ