3 Aralık 2024
Camiler

MEYDAN CAMİİ – HARPUT / ELAZIĞ

      Elazığ, Harput girişinde bulunan Ağa Camii Elazığ Müzesi’nde bulunan kitabesinden öğrendiğimize göre; Pervane Ağa tarafından 1559 yılında inşa ettirilmiş. İlk yapılışında ahşap olan bu cami, daha sonra Hacı Abdülhamid Efendi tarafından Meydan camii, Meydan mahallesinde Hıyarcılar Çarşısı ile Kasaphane arasındaydı. Evvelce bu camiye (Mescid-i Atık-i der Meydan) denilirmiş. Hangi devirde ve kimin tarafından yapıldığı hakkında bir bilgi edinilemedi. Ancak kapısının üstünde bulunan şu kitabeden öğrendiğimize göre cami 1115 H. tarihinde esaslı bir tamir görmüş ve bu tamiri de Hacı Ahmed Özbek ailesinden Mustafa’nın kızı Emine Hanım namında bir hanım yaptırmıştır.

    Esas kitabe iki kısımdan ibaret ve beş satır üzerine yazılmıştır. I. inci kısım üç satır olup başta besmele-i şerif ve sonra Allah’ın mescitlerini, ancak Allaha ve ahiret gününe inanan, namazlarını kılan, zekâtlarını veren ve Allahtan başkasından korkmayan kimseler yapar, manasına ge1en (İnnema Ya’mürü Mesacidallâhi men amene billahi vel-yevmil-âhir-ila-âyeh….) ayet-i kerimesi ve sonra bir kimse evkafı bozmağa ve iptale çalışırsa Allah’ın, Meleklerin ve bütün halkın laneti üzerine olur manasına (Men sea fi iptali evkafin aleyhi lanetullâhi vel-melâiketi vennası acmain ) hadisi ile nihayetlenmiştir.

    2. nci kısım ise iki satır olup bazı kelimelerin okunamamasına rağmen (Ammera hazihil – mescidil – mübarek ……Sahibül-hayrat El-Hac Ahmed Özbek….. Emine binti Mustafa Sene 1115) Manası: (Bu mübarek camiyi Sahibül-Hayrat Hacı Ahmed Özbek ailesinden Mustafa’nın kızı merhume Emine Hanımın tamir ettirdiği tetkik neticesi anlaşılmıştır.) Alt köşede 1115 H. rakamı da güç hal okunabilmektedir.

    Camiin yapı tarzı ve bilhassa iç kemerleri dolayısıyla, ya Artuk oğulları veya Selçukiler devrinde Ulu Camiden örnek alınarak yapılmış olduğu hissini vermektedir.

    Cami, 80 cm. kalınlığında taş duvarlarla yükseltilmiş ve içerisinde dört köşe ve kalın ayaklar üzerine dört blok kemerler oturtulmuş, kemerlerin arasındaki tavan kısmı ise tonoz olarak yapılmıştır. Damı topraktır, Kıble ve mukabili ile sağ yan duvarlarında tavana yakın beş altı pencere ile aydınlanmakta ise de kemer ayaklarının çokluğu ve kalınlığı dolayısiyle camiin içi daimi surette loştu, Takribi olarak iç cami 15 – 20 genişliğinde olup taş kemerli büyük bir kapıdan girilirdi.

Kaynak: Elazığgezi.com (Elazığ’ın Resmi Turizm Sitesi)