MEHMET ALİ BEY CAMİSİ – PINARBAŞI / KAYSERİ

MEHMET ALİ BEY CAMİSİ –  PINARBAŞI / KAYSERİ

Yeri: Kayseri ili, Pınarbaşı ilçesi, Kayaönü Mahallesinde bulunmaktadır.

Bugünkü durumu: Sağlam durumda olup, ibadete açıktır.

Tarihi: H.1307/M.1889 yılında inşa edilmiştir.

Plan ve mimari özellikleri: Dikdörtgen plân arz eden caminin üzeri kubbeyle örtülüdür.

Kuzey yönde altı sütunla taşınan son cemaat yerinin üzeri düz tavanlıdır. Kuzeybatı cephedeki tek şerefeli minare 1959 yılında camiye eklenmiştir. Camide malzeme olarak düzgün kesme taş kullanılmıştır. Ahşap düz tavanlı son cemaat yeri, kuzey yönde dördü bağımsız, ikisi yanlardaki duvarlara gömülü toplam altı sütun tarafından taşınmaktadır. Sütunlar akantüslü başlıklara sahiptir. Sütunlara atılan yuvarlak kemerler son cemaat revağını oluşturmaktadır.

Camiye giriş kapısının çevresi üç sıra düz profilli silmeyle çerçevelenmiştir. Lento taşının üzerine rozet, hilal ve şemseye benzer motifler kabartılmıştır. Cümle kapısının her iki yanına simetrik olarak yerleştirilen mihrabiyeler çok sadedir. Yapının kitabesi cümle kapısının üzerinde olup dört satır olarak düzenlenmiştir. Kitabede “Rical-i devlet-i aliyyeden ve Sivas hanedanından Silahtar zâde Mehmet Ali Efendi işbu camii 1307 sene-i hicriyesinde bina ve kendisi de hitam-ı inşaatta terk-i dağda-yı fena işlemiştir. Ruhu-içün el-Fatiha” ibareleri kayıtlıdır.

Harimin üzerini örten kubbe kuzey tarafta iki taş sütuna diğer yönlerde duvarlara oturtulmuştur. Kubbeye geçiş, köşelerdeki tromplarla sağlanmıştır. Kubbenin göbeğinde alçı madalyon görülmektedir. Madalyon yüzeyi stilize akantüs yaprakları ve vazolardan çıkan naturalist çiçeklerle bezenmiştir. Yüksek tutulan kubbe kasnağının her cephesine birer pencere açılmıştır. Harim duvarlarına ise doğu ve batıda dörder, güney ve kuzey cephelere ikişer adet pencere açılmıştır. Güney duvarın ortasına gelecek şekilde yerleştirilen yarım daire mihrap nişinin üst bölümü stilize akantüs yapraklarıyla süslenmiştir. Akantüs yaprakları dik eksende bir rozete çerçevelemiş bunun üzerine de etrafı çiçeklerle kuşatılmış sekiz köşeli bir yıldız yerleştirilmiştir. Mihrabın batısındaki ahşap minber herhangi bir süsleme içermemektedir. Harimin kuzey tarafında kadınlar mahfili bulunmakta olup, ikişer adet ahşap ve taş sütun tarafından taşınmaktadır.

Süslemesi: Kubbe merkezindeki alçı madalyon, mihrap nişinin üzerindeki akantüslü bezemeler ve yine akantüs süslemeli sütun başlıkları dışında yapıda herhangi bir süsleme yoktur.

Malzeme ve teknik: Camide malzeme olarak düzgün kesme taş kullanılmıştır.

Kitabesi: Giriş kapısının üzerindeki kitabeden yapının banisinin adını ve inşa tarihini öğrenebilmek mümkündür.

Tarihlendirme: Kitabeye göre cami H.1307-M.1889 yılında yapılmıştır.

Kaynakça: Mustafa Denktaş, “Pınarbaşı’ndaki TürkEserleri”, Sanatsal Mozaik Dergisi, Nisan2000, s.82-84.

Ayşe Nur Kaya Demir, II. Abdülhamit Dönem Kayseri Yapıları, E.Ü. Sosyal BilimlerEnstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,s. 54-57.