DİVAN-I HIZIR CAMİİ – BERGAMA / İZMİR
Cafer Çelebi, Lonca Mescidi, Semerciler, Sarıhoca Mescidi adlarıyla da anılır. Bergama Müftülük binasının karşısındadır. Yapının kare planlı, tek kubbeli bir harimi, batıda yine tek kubbeli bir son cemaat yeri ve bir minaresi vardır. Yapı malzemesi olarak duvarlarda tuğla ve kaba yonu tas kullanılmıştır. Duvarlar ile örtü sistemi arasında iki sıra kirpi saçak, yapıyı çepeçevre dolaşmaktadır. Kasnaklarda ise üç sıra kirpi saçak yer almaktadır. Harimi ve son cemaat yerini örten kubbelerin kasnakları sekizgendir. Çatı kiremitle örtülmüştür. Harim, yarım küre şekilli bir kubbeyle örtülüdür Harim ve son cemaat yeri duvarları, yerden yaklaşık bir buçuk metre yüksekliğe kadar fayansla kaplanmıştır. Taban tuğla iken üstüne sonradan tahta döşenmiştir.
Yapının inşa kitabesi yoktur. Yapıyla ilgili bir vakfiye ve arşiv kaydına da rastlamadık. Eserin Cafer Çelebi tarafından yaptırılmış olabileceğinin tahmin edildiği söyleniyorsa da yaptığımız araştırmalarda bu şahsın kimliği, hangi yıllar arasında yaşadığı ve yaptırdığı eserler konusunda herhangi bir bilgiye rastlamadık. Yapıda kullanılan kesme taş ve kaba yonu taşlar ile yapının mimarisine bakılarak XV. Yüzyıl sonundan daha geçe tarihlenemeyeceği anlaşılmaktadır. Bergama’nın 1361 yılında Osmanlı egemenliğine girdiği, kitabesi bilinen en eski yapının 1399 tarihli Ulu Cami olduğu göz önünde tutulursa, Lonca Mescidi’nin XV. yüzyıl ortalarına tarihlenebileceği söylenebilir. Kapının üstündeki taş levhada yapım tarihi olarak 1071 yazmaktadır.
Yapı malzemesi olarak duvarlarda tuğla ve kesme taş almaşık olarak kullanılmıştır. Harimin beden duvarlarında iki sıra, kubbelerin sekizgen kasnaklarında ise üç sıra kirpi saçak yer almaktadır. Son cemaat yerinin kuzeybatı köşesinde yer alan minarenin gövdesi kübik bir kürsü ve kısa bir pabuç üstünde yükselir. Dikdörtgen plânlı son cemaat yeri kubbeyle örtülüdür. Harime sivri kemerli bir kavsaraya sahip olan kapı açıklığıyla girilmektedir. Harimi örten kubbe, duvarlar üzerine oturmaktadır. Kubbeye geçişte Türk üçgenleri görülmektedir.
KAYNAK: BERGAMA BELEDİYESİ
