SULTAN I. MURAT’IN TÜRBESİ – PİRİŞTİNA / KOSOVA
Sultan I. Murat (Murat Hüdavendigar) 1389 yılında Osmanlılar ve Haçlılar arasında geçen Kosova savaşında hayatını kaybetmiştir. İç organları Kosova ovasına Sultan Murat’ın otağının bulunduğu yere gömülmüş, bedeni ise Bursa’ya taşınmıştır. I. Murat’ın bu sebeple iki türbesi bulunmaktadır: Birinci türbe padişahın hayatını kaybettiği Kosova ovasında yer alır, ikinci türbe ise Bursa’dadır. Her iki türbe de oğlu Yıldırım Beyazıt tarafından I. Murat anısına yaptırılmıştır. Tarihte, I. Murat’a Hüdavendigar lakabı ile kutsallık derecesinde saygı beslenmiştir. Kosova’da bulunan iç organlarının defnedildiği yer “Meşhed-i Hüdavendigar” adı ile anılmış, buradaki türbe bir ziyaretgâh olmuştur.
2005 yılında başlatılan restorasyon çalışmalarında türbenin iç ve dış bakımı yapılmış, türbe ilk yapıldığı zamanki güzelliğine kavuşturulmuştur.
SULTAN I. MURAT VE KOSOVA SAVAŞI
Sultan I. Murat 1326’da Bursa’da doğdu. Babası Orhan Gazi, annesi Bizans prenseslerinden olan (Holofira) Nilüfer Hatun’dur. Sultan Birinci Murat dini inançlara saygı göstermiş ve bu sebeple Hıristiyan halkın sevgisini kazanmıştır. Onun zamanında sadece Bursa’da 3 kilise ve 1 sinagog yapılmıştır.
Sultan I. Murad zamanında Osmanlıların Balkanlar’daki ilerlemeleri yeni bir Haçlı seferinin düzenlenmesine sebep oldu. Osmanlı ordusu ilerleyerek Kosova’da Haçlılar ile karşılaştı. Üstün Haçlı ordusu Sultan Murat Hüdavendigar’ın kurdurduğu topçu ocağının kullandığı topun etkisiyle dağıldı. 1382 yılından itibaren “Murad Hüdavendigar” diye anılan Sultan I. Murat, 1389’da Birinci Kosova Savaşı’nda şehit olmuştur ve savaş alanında ölen tek Osmanlı padişahıdır. I. Murad, tarih kitaplarında Murad-ı Evvel, yani Birinci Murad, Murad Hüdavendigâr ve Gazi Hünkâr diye anılır. Farsça bir kelime olan Hüdavendigar, “hükümdar” manasına gelir. Avrupa kaynaklarında ise “Amurad” diye geçer. I. Murad, babası ve dedesi gibi sadece “Bey” ve “Gazi” diye anılmamış, hükümdar olarak da bilinmiştir. Osmanlı tarihinde “sultan” lakabıyla tanınan ilk hükümdardır. Anadolu’dan Rumeli’ye durmadan dinlenmeden düzenlediği seferlerde, bizzat katıldığı 37 savaşın hepsini kazanmıştır. Top, tarihte Osmanlılar tarafından ilk kez Birinci Kosova Savaşı’nda kullanıldı. Bu savaştan sonra Balkanlardaki Türk hâkimiyeti güçlendi. I. Murat, babası Orhan Gazi’nin ölümünde 95 bin kilometrekare olan devlet topraklarını 500 bin kilometrekareye çıkardı. Osmanlı devlet idaresi küçük bir beylik idaresinden bir Sultanlık idaresi şekline onun döneminde dönüştürüldü. Edirne’nin ikinci bir başkent durumuna getirilmesi I. Murad döneminde başladı. Rumeli Beylerbeyliği kurularak, Osmanlı Devleti’nin bir Balkanlar ve Avrupa devleti olduğu gerçeği vurgulandı. Bugün Yunanistan sınırları içinde kalan Dimetoka, Ferecik ve Gümülcine onun zamanında fethedildi. Vezirlerin ve Orhan Bey zamanında oluşturulan Divan üyelerinin sayısı arttırıldı. Devletin mali bütçesi ortaya çıkartıldı ve Defterdarlık makamı oluşturuldu. Çağının en ileri profesyonel askeri organizasyonu olan Yeniçeri ocağı kuruldu.
Karakteristik özelliklerine gelince… Tarih sayfalarında orta boylu, uzun boyunlu, değirmi çehreli, seyrek dişli, koç burunlu, şahin bakışlı olarak tarif edilir. Az ve güzel konuşması, cengâverliği ve ava düşkünlüğünden söz edilir. Katıldığı savaşlarda, çarpışmalar başlamadan önce ordusuna yaptığı ateşli moral verici nutuklarıyla tanınır. Yabancı kaynaklar ondan, “kibar şövalye” olarak bahseder. Müneccimbaşı Tarihi ise adaletinden, iyilikseverliğinden ve merhametinden söz eder.
