AKDERE KÖYÜ KÖPRÜSÜ – DEMİRCİ / MANİSA

Akdere Köyü Manisa’nın Demirci ilçesine bağlı, ilçeye 2 km uzaklıkta bir köydür. Köyün kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte 1000 yıldan daha eski bir yerleşim yeri olduğu tahmin edilmektedir. Köyün girişindeki köprüde 1000 yıl önceki tarihimizin ürünü olarak günümüze kadar gelmiştir. Akıncılar Yolu güzergâhında yer alan bu köy, tarihin bir çok sahnesine tanıklık etmiştir. En dikkate değer dönem Milli Mücadele dönemidir. Köyün girişinde bulunan eski yapılar o dönemde kale konumundadır. Bunun gibi pek çok yapı günümüze kadar ulaşmıştır.

 Akdere Köyü, çok fazla göç vermiştir. İzmir, Balıkesir  ve Turgutlu göç alan yerlerde ilk sıralarda gelmektedir. Köyün genç nüfusu her geçen yıl azalmıştır. Köyde bulunan çocuklar taşımalı olarak okula gitmektedir. Köyde bulunan ilkokul faaliyette değildir. Sağlık Ocağı’da bulunmamaktadır. Akdere köyü,6360 sayılı kanunla mahalleye dönüştürülmüştür.

2.KÖYÜN KURULUŞU:

  Akdere Köyü’nün kuruluşu ile ilgili birçok rivayet günümüze kadar gelmiştir. Bunların başında ise köyün kurucusu Akdede (Muhammed Hüseyin) gelir. Zamanında eşi Selime Hanım ile burada çobanlıkla meşgul olurken burayı yurt edinmiştir. Kendisinin lakabı Akdede olduğundan köyün ismi Akdede olmuş, sonradan halk arasında Akdere adını almıştır. Kurucusu olarak kabul edilen Akdede, köyün girişindeki Akdere Şehit Mezarlığı’na gömülmüştür.

 Halk arasında buna benzer değişik hikâyeler anlatılmıştır. Bir başka hikâye ise şöyledir: Bir gün çoban dağlara hayvanlarını otlatmaya götürmüştür. Keçilerden biri ağaçların arasından sakalı ıslak olarak çıkmıştır. Bunu gören çoban burada su olduğunu düşünüp burayı kendine yurt edinmiştir. Köyün kuruluşu da bu şekilde gelişmiştir.

3.AKINCILAR YOLU:

“Bunlar Demirci köyleri yamaşlarda Kerpiçlik, Hisarköy, Akdere

Bir beyaz minare bir beyaz cam

Uyurlar uyanırlar

Aynı minval üzere…

Bunlar Demirci dağları bunlar

Hem mor, hem ulu, hem derin.

Yiğit olur, mert olur, kahraman olur,

Yaman olur Demirci’nin efeleri yaman hey!

Yamçı sırtta, kama belde, martin omuzda

Halil Efe. Pehlivan Ağa, Gördes Kızı Makbule ve Kaymakam Ethem Bey…

 Demirci tarihi olarak Saruhan Oğulları Beyliği’nin ortaya çıktığı bir coğrafyadır. Milli Mücadele döneminde Demirci Akıncıları tarihe iz bırakanlar olmuştur. Merkezini Demirci’nin oluşturduğu Akıncılar Bölgesi, İstiklal Harbi’nde özgün bir konuma sahiptir. Yunan işgal bölgesi içinde bağımsız ve adeta “Benim meskenim dağlardır.”diyerek işgali tanımayan ve işgale boyun eğmeyen insanların diyarıdır Demirci. Yunan işgaline boyun eğmediği gibi sonuna kadar direnen bu insanlar ise Demirci Akıncıları’dır. Akıncıların başında da dönemin kaymakamı İbrahim Ethem Akıncı bulunmaktadır. Yunan işgaline girdikten sonra, kurtuluşa kadar kesintisiz işgal altında kalmayan tek bölge Akıncılar Bölgesi’dir. Yunan kuvvetlerine rahat vermemişler, sürekli onları rahatsız etmişlerdir. Sakarya ve Büyük Taarruz öncesinde Büyük Millet Meclisi’nin emri ile orduya katılmamışlar, Meclis’in kendilerine verdiği görevi yerine getirmişlerdir. Akıncıların görevi Yunan Ordusu‘nun İzmir Afyon kara ve demir yollarından yaptığı lojistik desteği engellemek veya mümkün olduğunca geciktirmektir. Bu görevle birlikte Akıncılar Yolu’nu kullanmışlardır.

 Milli Mücadele döneminde Demirci Akıncılarının kullandığı bu güzergâh günümüzde 3 parkurdan oluşmaktadır. Akdere Şehit Mezarından başlayan bu parkur, tarihi Akdere köprüsünün üzerinden geçilerek devam etmektedir. Akdere taşından yapılmış köy evlerinin arasından yükselen patikalar, Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde adı geçen Yemendede Türbesinde son bulmaktadır. Köyün yukarı kesimlerinde bulunan Türk ini ve Gavur ini, Milli Mücadele döneminden izler taşır. Savaş dönemlerinde buraya süngülerle yazılmış yazılar hala durmaktadır. Ancak bu inlerde neler yazıldığı tam olarak  bilinmemektedir.

 Günümüzde ise Akdere Köyü’nde tarımla uğraşan insanlar toprakta savaş döneminden kalan yer altı sığınaklarına, süngülere ve çeşitli aletlere hala rastlamaktadır

KAYNAKÇA:

Mehmet Akkuzu,Demirci 1931,İlkokul,Demirci,Demirci,Akdere 10.12.2017

Tahir Akkuzu,Demirci1998,Üniversite,Demirci,Demirci,Akdere 10.12.2017

Fotoğraflar: Mustafa Gürelli