SHARJAH (ŞARİKA) – DUBAİ

   Sharjah, Birleşik Arap Emirlikleri’nin Dubai ve Abu Dabi’den sonra üçüncü en kalabalık şehridir. Sharjah Emirliği’nin başkentidir ve Dubai-Sharjah-Ajman metropol alanının bir parçasını oluşturur.

   Sharjah, adını taşıyan emirliğin başkentidir. Emirlik, federal bir çerçeve içinde BAE’nin diğer emirlikleriyle yasal, politik, askeri ve ekonomik işlevleri paylaşır, ancak her emirlik, medeni hukukun uygulanması ve yerel tesislerin sağlanması ve bakımı gibi bazı işlevler üzerinde yargı yetkisine sahiptir. Sharjah, 18. yüzyıldan beri El Kasımi hanedanı tarafından yönetilmektedir.

    Şehir, kültür ve endüstri merkezidir ve tek başına Birleşik Arap Emirlikleri’nin GSYİH’sinin %7,4’üne katkıda bulunur. Şehir yaklaşık 235 km2’lik bir alanı kaplar ve 1.800.000’den fazla (2022–2023) nüfusa sahiptir. Bölgedeki Müslüman çoğunluk nedeniyle, Sharjah emirliğinde alkollü içecek satışı veya tüketimi alkol ruhsatı olmadan yasaktır ve Sharjah’daki otellerde, restoranlarda veya diğer satış noktalarında alkol servisi yapılmaz. Bu, Sharjah’ın ülkeyi ziyaret eden İslami turist sayısını artırmasına yardımcı olmuştur. Sharjah, resmi olarak WHO sağlıklı şehri olarak adlandırılmıştır. QS Best Student Cities’in 2016 baskısında Sharjah, üniversite öğrencisi olmak için dünyanın en iyi 68. şehri olarak sıralanmıştır.  Sharjah, BAE’nin kültür başkenti olarak kabul ediliyor ve UNESCO tarafından 2014’ün İslam kültür başkenti ve 2019’un Sharjah Dünya Kitap Başkenti seçildi.

   1 Ocak 2022’de Sharjah, kamu sektörünün dört günlük çalışma haftası ve üç günlük hafta sonu uygulamasını benimseyerek Körfez bölgesinde ve tüm Orta Doğu’da dört günlük çalışma haftasını tam olarak benimseyen ilk kamu sektörü olarak tarihe geçti.

ETİMOLOJİ

    Sharjah isminin kökeni bilinmemektedir; en yaygın yorumlar, şehrin Dubai ve Abu Dabi’nin doğusunda yer alması ve o dönemde Sharjah’ın en doğudaki yerleşim yeri olması nedeniyle Sharjah kelimesinin kökeninin sharq ( Arapça : ‘doğu’) kelimesine bağlandığı yönündedir.

     Ancak, diğer yorumlar ismin kökenini konuma dayanarak tartışmış ve bunun yerine şuruq ( Arapça : ‘güneşin doğuşu’) kelimesine atıfta bulunduğunu öne sürmüştür. Diğer teoriler ismi, Sharjah’a dönüşen Abed Al Shareq adlı İslam öncesi bir puta bağlamıştır. Kelimenin kökeni ayrıca, bir kaleye atıfta bulunmak için kullanılan Endülüs Arapçası kullanımına da bağlanmıştır.

TARİH

   Şarika, 5000 yıldan uzun süredir varlığını sürdüren bir yerleşim yeri olarak, tarihsel olarak bu bölgedeki en zengin kasabalardan biriydi. 18. yüzyılın başlarında, Qawasim klanının Huwayla kabilesi, yaklaşık 1727’de Şarika’ya yerleşerek Şarika’nın bağımsızlığını ilan etti. 8 Ocak 1820’de Şeyh Sultan I, Osmanlı Türklerini dışarıda tutmak için bir himayeyi kabul ederek İngiltere ile Genel Denizcilik Antlaşması’nı imzaladı. Komşuları Acman, Dubai, Ras Al Khaimah ve Umm Al Quwain gibi, Şarika’nın Hindistan’a giden yol üzerindeki konumu, onu bir selam devleti olarak tanınması için yeterince önemli hale getirdi.

1829 yılında İngiliz yazar ve gezgin James Silk Buckingham, Sharjah’ı şöyle tanımlamıştır:

   “Gece boyunca, Arap kıyısındaki Sharjee limanını geçtik. Bu liman, Niebuhr’un haritasında, içine yerleştirildiği tek ada değil; kumlu bir plajda, beş ila altı yüz nüfusa sahip küçük bir kasabadır. Enlem 25° 34′ kuzeyde yer alır ve kıyıya yakın Jeziret-el-Hamra adlı küçük bir adanın on bir fersah güneybatısında yer alır; Sharjee’nin üç fersah güneybatısında ise Aboo Hayle vardır.”

   20. yüzyılın yaklaşmasıyla birlikte, Sharjah, iç kesimlere, şu anda Wasit Banliyösü olarak bilinen bölgeye doğru genişledi; şehir ile Al Dhaid arasındaki alan, iç kesimdeki kabilelerin kontrolü altındaydı. 15.000 kişilik bir nüfusa sahip olan Sharjah’ın Layyah’ta dört veya beş dükkânı ve ana Sharjah’ta yaklaşık 200 dükkândan oluşan bir çarşısı vardı.

    II. Dünya Savaşı’nın ortasında, Nazi propagandası kasabaya sızmıştı. 1940’ta bir dönemde Sharjah Şeyhi’nin sarayından Hitler yanlısı konuşmaların yüksek sesle yayıldığı duyulabiliyordu ve o dönemdeki İngiliz istihbarat raporlarına göre, şehir merkezindeki duvarlara benzer duyguları paylaşan mesajlar yazılmıştı. Almanlar tarafından yayılan mesajlar anti-emperyalizm mesajlarıydı ve emirlik halkının bir kısmı, özellikle de yayınlardan sorumlu Şeyh’in sekreteri olan Abdullah bin Faris arasında sempatik bir kitle buldu. Şeyh, İngilizler tarafından karşı karşıya getirildikten sonra, İngiliz savaş çabalarına desteğini yeniden teyit eden ve bin Faris’e yöneltilen suçlamaları reddeden bir mektup yazdı. Mektuba, bin Faris’in karakterine tanıklık eden 48 önemli kişinin imzaladığı bir dilekçe eklenmiş ve İngilizlere göre bu karakter imzalayanlara yanlış tanıtılmıştı. Olay, Şeyh ve bin Faris’in propaganda yapmayı bırakıp İngilizlere olan desteğini ikiye katlamasıyla çözüldü.

   2 Aralık 1971’de Sharjah, Abu Dabi, Dubai, Acman, Umm Al Qawain ve Fujairah ile birlikte Birleşik Arap Emirlikleri’ni oluşturmak üzere Birlik Yasası’na katıldı. Yedinci emirlik olan Ras al-Khaimah, İran’ın Ras al-Khaimah’ın Tunbs adalarını ilhak etmesinin ardından 10 Şubat 1972’de BAE’ye katıldı.

   Diğer eski Mütareke Devletleri gibi, Sharjah’ın adı da Birleşik Arap Emirlikleri’nin kurulmasından kısa bir süre önce Sharjah Postanesi tarafından çıkarılan çok sayıda pul nedeniyle birçok pul koleksiyoncusu tarafından bilinmektedir. Çok miktarda basılan bu pullar koleksiyoncular için değersiz hale geldi ve Dunes olarak bilinmeye başlandı. Bu pullarda yer alan öğelerin çoğu emirlikle ilgili değildi ve bu nedenle birçok katalog bunları listelemiyor.

   Sharjah, Dubai ve Abu Dabi’den sonra Birleşik Arap Emirlikleri’nin üçüncü büyük şehridir.  Sharjah Emirliği hükümdarı Şeyh Sultan bin Muhammed El-Kasimi’nin sarayı, şehrin yaklaşık 20 kilometre (12 mil) güneydoğusunda yer almaktadır.

   Sharjah şehri Basra Körfezi’ne bakmaktadır ve 1.600.000’den fazla (2022) nüfusa sahiptir. Sharjah Hükümeti’nin ana idari merkezlerinin yanı sıra ticari, kültürel ve geleneksel projeleri de içerir. Şehir, arkeoloji, doğa tarihi, bilim, sanat, miras, İslam sanatı ve kültürü alanlarında çeşitli müzelere ev sahipliği yapmaktadır. Ayırt edici simge yapılar arasında İslami tasarımı yansıtan iki büyük kapalı çarşı ve Al Montazah Eğlence Parkı ve Al Buheirah Kornişi gibi bir dizi rekreasyon alanı ve halka açık park yer almaktadır. Şehir ayrıca çok sayıda zarif camisiyle de beğeni toplamaktadır.

Kaynak: Vikipedi, özgür ansiklopedi

Fotoğraflar: Mustafa Gürelli