TARİHİ ÇANDARLI ŞADIRVANI – ÇANDARLI – DİKİLİ / İZMİR

        Çandarlı Tarihi Şadırvanı, 2012 yılında restorasyonu tamamlanarak Çandarlı’nın tarihi ve kültürel mirasına kazandırıldı. Tarihi Çeşme, Çandarlı Belde Merkezinde çarşı içinde bulunuyor. Çeşme 1805 yılında Müslihü’d-dîn zâde Yakub Efendi tarafından Kızı Emine Hanım için inşa ettirilmiş.

     Düzgün kesme taş malzemeyle inşa edilmiş çeşmenin üstü kubbeyle örtülüdür. Kubbe haznenin üzerinde saçakların gizlediği sekizgen bir kasnak üzerine oturmaktadır. Hazneyi örten bu üst örtünün dört yanında dışa taşan saçaklar gövdeyle aynı plândadır. Saçaklar iki kademede dıştan içe doğru kıvrılarak beden duvarlarına oturur. Saçakları oluşturan taşlar birbirlerine üstten demir çubuklarla tutturulmuştur.

   Kare plânlı çeşmenin dışa bakan köşeler pahlanmıştır. Her kenara çeşme aynalıkları oturtulmuştur Batı kenarın ortasında su haznesinin görülebildiği bir pencere mevcuttur. Su haznesi, kare plânı içeride de devam ettirmektedir. Hazne kare plânlıdır.

    Dört cephesi bulunan çeşmenin tüm cephelerinde yuvarlak kemerli çeşme nişleri bulunmaktadır. Nişlerin üzengi hattı kısımlarında yapının tüm kenarlarını dolanan silmeler mevcuttur. Doğu cephede silmelerin altında kalan nişin yüzeyinde dikdörtgen şekilli mermer aynataşı vardır. Ayna taşının ortasında ve güneyinde çeşmeler bulunmaktadır. Bu oluk aynası zeminden başlayarak dikey yönde nişi ortalar şekilde yerleştirilmiştir. Kemer alınlığında ise dört satırlık bir çeşme kitabesi yer alır.

   Güney cephede bulunan nişin içinde zemin kotundan başlayan, iki parçadan oluşan mermer aynataşı görülür. Bu ayna taşlarının her iki parçasında, bugün akmayan, halk ağzında “kör çeşme” denilen birer çeşme mevcuttur. Aynataşının bittiği üst kısmın ortasında bir musluk yer almaktadır. Kemer alınlığında iki satırdan oluşan yapım kitabesi bulunmaktadır.

   Batı cephede kemerin alt kısmına, içinden su haznesinin görülebildiği kare formlu bir pencere yerleştirilmiştir. Çeşme nişinde aynalık veya lüle yoktur. Kemer alınlığında iki satırlık yapım kitabesi vardır.

Çeşmenin dört cephesinde kitabeler bulunuyor. Bu kitabeler çeşmenin yapım tarihi ve yaptıranın kimliğine ilişkin bilgiler veriyor.
    Güney Cephesinde ki Kitabe:
1-Emine hanımın ruh-ı revânî /Tutunca cennet içre aşiyanı
2-Babası Müslihüd-dîn zâde Yakub / Duada yâd olunsun içün ânî

Kuzey Cephesindeki Kitabe.
1-Kim anda hem su içsun ehl-i hacet / Hem abdest alsun işiden ezanı.
2-Bu niyet üzre ol himmetli baba / Gezerken çarşuya nagehânî.

Doğu Cephesindeki Kitabe
1-Görünce leb-i teşne çarşuda halkı / Hemândem idti dâmen dermeyânı.
2-Olub tevfik-i rabbâniye mahzar / Akıtdı çeşme-i ab-ı revânı.
3-Hûdâdan rûhuna rahmet recâsı / Demâ dem lüleler vird-i ziyânı.
4-Buna tarih-i Vehbi tarh-ı şeşle / Güzel nev çeşme kim yok ana sânî.

Batı Cephesindeki Kitabe.

1-Dahi ashâb-ı hayrattan olub ol / Garik olmağ içün ihsana canı

2-İdüb bir çeşme-i bünyadına niyet / Arar idi münasip bir mekân.

30.Haziran.2022 Resimleri