29 Mart 2024
Türbeler

ŞEMSİ BABA TÜRBESİ VE KARADUTLU HAZİRESİ- YAĞHANELER – KARABAĞLAR / İZMİR

   Şemsi Baba Dergâhı İzmir’de Yağhaneler semtindedir. Dergâhı, Hacı Bektaş Veli halifelerinden” Eğriboz İstefesi göçmenlerinden Feyzullah oğlu Yusuf Şemseddin Baba yaptırmıştır. Dergâhın ilk postnişinidir. Dergâh, kitabesine göre, 1865- 66 yılında yapılmıştır. Vakfiyesi 1882’de hazırlanmıştır. Bu Bektaşi dergâhı 15 dönümlük arazi içerisinde iki kattan oluşan bir yapıdır. Tekkedeki mezar taşları on iki dilimli(terkli) “Hüseyni taclı” olarak Bektaşiliği yansıtırlar. Dergâhın mezarlığında birçok Bektaşi dervişi yatmaktadır.

    Yusuf Şemsettin Baba, 1795’de Mora’da doğmuştur. Müderris Feyzullah Efendi’nin oğludur. Askerde tabur kâtipliğine kadar yükselir. Ayrıldıktan sonra İzmir’e yerleşir. Rüsumat memurluğu yapar. Karadutlu Dergâhı’nın postnişini olur. 1884’de ölmüştür. Dergâhına gömülür. Babalık icazetini ve halifeliği Mehmet Ali Hilmi Dedebaba’dan almıştır. Öldükten sonra posta önerisi üzerine torunu Fuat Bey Baba(öl. 1928) getirilir. Ondan sonrada dergâhın postnişinliğine jandarma subaylarından Kazım Baba atanır.

   Baba Haziresi İzmir Eşrefpaşa’dan Bozyaka’ya giden yol üzerinde Yağhaneler bölümünde Sabitbey Camii bahçesindedir. Burası Vakıf kayıtlarında “Karadutlu Dergâhı” adıyla anılan bir tekkenin Haziresidir. Kadın erkek çocuk toplam yirmi dört kabir vardır. Dikkat çeken nokta mezar taşlarının üstünde Hüve l baki (o kalıcıdır, kalıcı olan yalnız Allah cc dir ) ifadesinin yerine Hu Dost ifadesinin( o dosttur, dost olan yalnız Allah cc dir ) yazılı olmasıdır. Sadece Hazirede bulunan Uşşakiye tarikatına mensup Asithaneli Süleyman Efendin oğlu Mir rıza ile Halkalıdan Rıza efendinin çocuğu Haydarın mezar taşlarında “Hüve- l Hayyul Baki “yazılıdır.

Dergâhın kurucusu Şemseddin Babanın Mezar Taşında ise;

“Hüvel Hayyü’llezi la yemut

La ilahe illallah Muhammeden Rasulullah

Ali Veliyullah tarikat alliyye-i Hünkâr

Hacı Bektaş Veli Hazretlerinin

Hulefasından işbu Kradutlu Dergâhı

Şerifi banisi Eğriboz istefesi

Muhacirinden murşidi agâh arif-i billâh

Yusuf Şemseddin baba ruhuna Fatiha

18 Fi Şevval sene 1302 (12 Ağustos 1885)

   Şemsi baba dergâhının 1910-1920 lerdeki durumu hakkında A. Şehabbetin Ege Eski İzmir’den Anılar adlı kitabında şöyle anlatıyor “Bozyaka’da yakınımızda bir tekke vardı tekke binaları yüksek duvarlarla çevrilmiş idi tekkenin demir kapısı ve tekkenin pencereleri daima kapalı dururdu… Tekkenin geniş bahçeleri, zeytinlikleri ve bağları vardı. Tekkenin Kara Fatma Dağı (bugünkü Yeşilyurt semtinin kuzey yamaçları) yolu üzerinde ikinci bir kapısı vardı bağ ve bahçelere girişleri bu kapılardan yaparlardı…”

Mir Rızanın Mezar Taşında da Şunlar yazılıdır;

Hüve l Hayyul Baki sene 1300

Asithaneli Süleyman efendinin

Mahdumu zişanıydı Mir Rıza

Tarik-i Uşakkiyeye mensup idi

Hüsameddin Pir de kılmıştı iktida

Aşk ve Şevk ile bu yolda hâsılı

Ömrünü geçirdi etti can feda

Dar-ı Ukbada olan bu şefi

Seyyidül kevneyn-i şah-ı enbiya

Lafz-i tarihini hatif didi

Eyledi üç yüz de fevt Mir Rıza

Ruhuna Fatiha