FATMA HATUN (İLHANLI KÜMBETİ)TÜRBESİ – KIRŞEHİR
Fatma Hatun Türbesi, Kırşehir Merkez Yenice Mahallesi’nde Kümbetaltı mevkiinde, bir tepede bulunan mezarlığın ortasındadır.
Merkez Medrese Mahallesi Kümbetaltı Mezarlığı içerisinde yer almaktadır. 1266 yılında dönemin ileri gelenlerinden Hoca Aka Maatır tarafından Fatma Hatun adına yaptırılmıştır. Kümbet; köşeleri üçgen pahlı kare kaide üzerine sekizgen gövdelidir. Örtü sistemi içte kubbe, dışta sekizgen konik külahıdır. Yapı düzgün kesme taşlarla inşa edilmiştir.
Türbenin kuzey cephesindeki giriş kapısının üzerinde yer alan iki parcalı beyaz mermere yazılmış üç satırlık kitabeden anlaşıldığına göre, türbe H.686/M.1287-88 yıllarında inşa edilmiştir.
Fatma Hatun türbesi, köşeleri üçgen pahlı kare kaide üzerine, sekizgen gövdelidir. Örtü sistemi, içte tuğla ile örülü kubbe, dışta küfeki taşı ile kaplanmış sekizgen külah şeklindedir. Yapı, içteki kubbe dışında, küfeki taşı ile inşa edilmiştir.
Sağlı sollu merdivenlerle kuzeydeki giriş kapısına çıkılır. Kapıyı içten dışa doğru kaval, pahlı, içbükey profilli silmeler çevreler. Silmeler, süslemesiz olarak boş bırakılmıştır. Mermer söveler tek parçalıyken, basık kemer beş parçalıdır.
Doğu, batı ve güney cephede kara biçimli üç pencere açıklığı mevcuttur. Pencere lentoları, gövde başlangıcı ile aynı düzeydedir. Böylese, oturmalık kesiminde kalmış görünürler. Dış yüze profilsiz çerçevesiz olarak yansıyan pencerelerin söveleri yığmadır.
Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün yaptırdığı onarımda iç tabanı, altıgen beton parke ile döşenmiştir. Türbede sanduka yoktur. Yapının cenazelik katı bulunmamıştır. Türbenin gövdeden külaha geçişini takip eden kuşağı, zikzak şekiller bezemektedir.
Fatma Hatun Türbesi (İlhanlı Kümbeti), Anadolu’da tek başına kendi türünün öncüsüdür. Basık bodur görünümü ile alışılagelen oranların dışına çıkar. Tek katlı oluşu ise Osmanlı döneminin türbe anlayışına doğru daha 1287’lerde bir yöneliş olduğunu göstermektedir.
ÖZELLİKLER
Kırşehir’in merkezinde ve Künbedaltı mahallesindeki bir tepenin üzerinde bulunmaktadır. Köşeleri pahlanmış kübik bir kaide üzerinde yükselen sekizgen gövdeli türbe, içten kubbe, dıştan piramidal külâhla örtülüdür.
Tek katlı türbenin girişi kuzey cephesindedir. Çift kollu bir merdivenle çıkılan türbe kapısı, dikdörtgen bir çerçeve içerisine alınmış basık kemerli ve mermer söveli bir açıklıktır. Kemer üzerinde kitâbe levhası yer alır. Türbenin içi sekizgen planlı ve kubbelidir. İç mekân, dikdörtgen formlu üç pencereyle aydınlatılmıştır.
Türbenin yapı malzemesi taş ve tuğladır. Yapının dışı, külâh da dahil olmak üzere düzgün kesme taş kaplamadır. İç mekânda ise duvarlar düzgün kesme taş, kubbe ise tuğladır. Türbenin dış yüzünde, külâh eteğini dolaşan bordürde zikzak bezeme görülür. Onarım geçiren türbe, sağlam durumdadır. Kitâbesine göre, 1287-1288 tarihlidir.
KAYNAK: MUTLU KIRŞEHİR
