KONYA EREĞLİ
TARİHİ
Ereğli adını; Bizans İmparatoru Herakliyüs adı ise Yunan mitolojisinde yarı tanrılaşmış bir kahraman olan Herakles`ten gelmektedir. “Herakliyüs” kelimesi zaman içinde Türkçe’nin ses yapısına uygun olarak; Herakle > İrakle > Eregle.> Eregli.> Eregliyye > EREĞLİ şeklini almıştır. Evliya ÇELEBİ SEYAHATNAME sinde ise Alaattin KEYKUBAT’ın Ereğli`den bir sefer dönüşü geçerken Peygamber Pınarı denilen (şu anda Akhüyük köyünde bulunan) çamurun yaralı askerlerinin yaralarına şifa olduğundan dolayı buraya ERKİLİ (Ereğli) dediği için adını buradan aldığı yazılır.
Ereğli İç Anadolu ile Çukurova arasında geçit bölgesinde bulunduğu için pek çok devletin egemenliğine geçmiş, tarihte önemli savaşların merkezi ve geçit güzergâhı olmuştur. Anadolu’da M.Ö. 3000 ve 2000 yıllarında birçok şehir devleti kurulmuştur. Önce Hititler tarafından kurulan Tuvana Krallığı (Tyana–Heraklia) da bu şehir devletlerinden biri olup, 1200-742 yılları arasında merkezi Ereğli olmak üzere hüküm sürmüştür. Bu krallıktan günümüze Kral Warpalavas‘a ait İvriz Köyü (Aydınkent) kaya kabartması kalmıştır. Tuvana Krallığı’nın yıkılmasından sonra Asurluların egemenliğine geçen Ereğli pek çok savaşa şahit olmuştur. Ereğli M.Ö. 64 yılında bütün Anadolu ile birlikte Romalıların eline geçmiş 395 yılında Roma İmparatorluğunun ikiye ayrılmasıyla Doğu Roma (Bizanslılar) İmparatorluğunun sınırları içerisinde kalmıştır.
Arapların Doğu Roma İmparatoru Heraklius‘u yendikleri Yermük savaşından sonra Adana ve Tarsus‘tan Toroslara kadar ilerleyen Hz. Ömer Bizans akınlarına karşılık İç Anadolu‘ya yapılan akınlar sırasında Ereğli‘nin gelirinin Beytül Mal’a gönderilmesini Bizans’a kabul ettirmiştir. Abbasi Devletinin zayıflamasıyla tekrar, Bizans hâkimiyetine geçen Ereğli’yi Bizanslılar bir üst olarak kullanmışlardır.
Ereğli Malazgirt Savaşı’ndan altı yıl sonra (1077) Kutalmışoğlu Süleyman Şah zamanında Anadolu Selçuklularının eline geçmiştir. Karamanoğlu Mehmet Bey, 1276 yılında Konya’yı alarak Karamanoğulları Beyliğini başkent yaptı ve Ereğli bu Beyliğe bağlanmış oldu.
1398‘de Osmanlı topraklarına katılmışsa da daha sonra ki zaman sürecinde Karamanoğulları ile Osmanoğullları arasında el değiştirmiştir. 1457 yılından itibaren kesintisiz olarak Osmanlı yönetimine girmiştir. Osmanlılar zamanında Ereğli‘ye birçok vakıf, cami, kervansaray, türbe yapılmıştır. Ulu Cami, Rüstem Paşa Kervansarayı, Şifa Hamamı kullanılmaktadır. Milli Mücadele döneminde Adana ve çevresini işgal eden Fransızlar, Akdenizi Anadolu’ya bağlayan yol üzerinde bulunan Ereğli‘yi işgal etmeyi planlamıştır. Ancak Ereğli Guvarnörlük‘üne yazılan bir mektubun Ereğli postanesinde ele geçirilmesiyle işgal planı anlaşılmış, Niğde’de bulunan 126 Alay Komutanı Albay Rüştü Bey Ereğli‘de Kuva-i Milliye’yi kurmuş, Ereğli’yi işgale gelen bir Fransız Yüzbaşısı ve evrimdeki askerlere bu fırsatı vermemiştir. Kurtuluş Savaşı’ndan sonra Konya iline bağlı bir ilçe olarak örgütlenmiştir.
KAYNAK: KONYA EREĞLİ KAYMAKAMLIĞI
