GÜZELBAHÇE’NİN İSMİ NEREDEN GELİYOR?
M.Ö. VII. yüzyılda bölgede kurulan Klazomenia şehrinin ismi zaman içerisinde halk dilinde Klizman şekline dönüşmüştür.
Uzun yıllar bu isim kullanılmış ancak Türkiye Cumhuriyet’inin kuruluşundan sonra, yapılan devrimlere bağlı olarak, 1936 yılında İlçeyi ziyaret eden Vali Kazım DİRİK’in “Bu yörenin toprağı kızıl ve Kurtuluş Savaşı sırasında buralarda çok fazla şehit kanı döküldü, buranın ismi artık Kızılbahçe olsun” önerisi kabul görmüş ve Kızılbahçe’nin ismi kullanılmaya başlamıştır.
Ancak geçen süre içerisinde “Kızıl” kelimesine karşı gelişen tepki üzerine, 1954 yılında Belediyenin kuruluşu sırasında isim yeniden değiştirilerek Güzelbahçe olmuştur.
Güzelbahçe, İzmir Merkezi’ne 24 kilometre uzaklıkta, 27 Doğu Boylam, 38 Kuzey Enlemi üzerindedir. Doğuda Yağçayı Deresi (NARLIDERE), batıda Çamlıçay Deresi ile Zeytinalanı ve Bademler (URLA), güneyde Gölcük ve Gödence (SEFERİHİSAR), güneydoğusunda Konak ilçeleri ile komşudur. Kuzeyi Ege Denizi ile çevrilidir. 6.5 kilometrelik sahil şeridi mevcuttur. Güzelbahçe Belediyesi’ne bağlı olan mahalleler; Siteler, Yaka, Maltepe, Yalı, Çelebi, Atatürk, Kahramandere, Mustafa Kemal Paşa, Yelki, Çamlı, Küçükkaya, Payamlı Mahalleleri ile mahalle sayısı 12 dir. Belediyemiz mücavir alanı 7118 hektardır.
GÜZELBAHÇE’NİN TARİHİ
Güzelbahçe’nin tarihi M.Ö. VII. yüzyıla dayanmaktadır. Bu dönemde bölgemizi Dor Kabilesi işgal etmiş ve buraya “Klonamiye” adında bir şehir kurulmuştur. Yerleşim yeri olarak seçilen ilçemiz, aynı zamanda 12 İyon kentinden biri olan Klazomenia (merkezi Urla’dır.) şehri civarındadır.
Yöre tarih boyunca, Pers, Yunan, Roma ve Bizans dönemlerinde yerleşim yeri olmuş, özellikle askeri birliklerin konakladıkları bir merkez haline gelmiştir.
Bölge 1084 yılında Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah zamanında Çaka Bey tarafından ele geçirilmiştir. Daha sonra Haçlıların işgaline uğramış, 1403 yılında Timurlenk tarafından alınıp, Aydınoğulları’na verilmiştir.
16. yüzyılda Kağızmanlı Türkler, İzmir’e ve oradan da denizi takip ederek, bu günkü Güzelbahçe – Buldanaltı mevkiine yerleşmişlerdir. Burada, Rumların hâkimiyetinde bulunana, Klazomen Beyliği’nin yönetimi altında yaşamışlardır. Yerleşmeye karar verdikleri bölge orman olduğundan İnsan gücü ile tarıma elverişli araziler açmışlardır.
Bu bölgede uzun süre yaşamışlar ancak zaman zaman korsanların baskınlarına uğradıklarından, güneye çekilerek Dede Mezarı, Küp Deresi ve Kuduz Deresi’ni kapsayan bölgeye göçmüşlerdir. Bunu Küp Deresi çevresinde bulunan, o zamana ait kiremit ve çömlek ocaklarından anlamaktayız. Halen mevcut mezarlar, bu yerleşim bölgesinde uzun süre yaşadıklarını belgeler.
18. yüzyılda bölgede baş gösteren veba salgını nedeniyle halk, ilk yerleşik hayata geçmiş oldukları aşağı çarşı mevkiine gelmiştir. Bu olayı takiben, bölge Kalyonların getirdiği göçmenler ve Hıristiyan kökenli Rumlar yerleşmişlerdir. Zamanla, Aşağı Çarşı olarak tabir ettiğimiz bölgede muntazam sokaklar, hanlar inşa edilmiştir. Rumların nüfusunun çoğalmasıyla, Yeni Mahalle adıyla ( Bugünkü Çelebi Mahallesi ) ikinci bir yerleşim alını olmuştur.
1893 yılında, Girit’te yaşayan Müslümanların bir kısmı Muhacir olarak Güzelbahçe’ye gelip, bu mahalleye yerleşmişlerdir. 1912 yılında yapılan mübadele sonucunda bu mahallede yaşayan Rumlar gönderilerek, yerlerine Girit’ten gelen Müslümanlar yerleştirilmiştir.
1919 – 1922 yılları arasında bölge Yunanlıların işgali altında kalmıştır.12 Eylül 1922 ’de Albay Çolak İbrahim Bey ile Yüzbaşı Kemal Beyin’in birlikleri Narlıdere, Güzelbahçe ve Urla’yı aynı gün düşman işgalinden kurtarmışlardır.
Cumhuriyet döneminde ( 1936 yılında ) İlçemiz Bucak Müdürlüğü olarak Urla’ya bağlanmış ve Klizman ismi Kızılbahçe olarak değiştirilmiştir. 1954 yılında Büyük Hamidiye Köyü, Büyük Kaya ismi ile mahalleye dönüştürülmüştür. Böylece merkez nüfusu 2000’i geçirilmek suretiyle Urla’ya bağlı ilk belediye kurularak Kızılbahçe adı verilmiştir. İlk Belediye Başkanı Mustafa TUNAR olmuştur. 1958 yılında, Kızılbahçe ismi değiştirilerek Güzelbahçe ismini almış ve aynı tarihte köyleri ile birlikte Urla İlçesinden ayrılarak, İzmir – Merkez kazasına bağlanmıştır.
12. Eylül 1980 ihtilalinde belediyenin lağvedilerek, İzmir Belediyesine mahalle olarak bağlanması Güzelbahçe’nin gelişimini durdurmuştur. 26 Mart 1984 yılında oluşan 3030 sayılı yasa sonucu İzmir Büyükşehir Belediyesi kurulmuş, Güzelbahçe Büyükşehir’e bağlı Merkez İlçe Belediyesine dâhil edilmiştir. 1988 yılında Merkez İlçe Belediyesi Konak İlçe Belediyesi olarak değişime uğramıştır. 1988-1992 yılları arasında Güzelbahçe Konak İlçe Belediyesine bağlı olarak kalmış; 3 Haziran 1992 tarih ve 3806 sayılı yasayla Narlıdere ile birleştirilerek Narlıbahçe adını almıştır. Daha sonra 27 Aralık 1993 gün ve 3949 Sayılı Yasa ile müstakil ilçe hüviyetini kazanmış, ilk Kaymakam Dr. M. Remzi Gürsu’nun 09.05.1994 tarihinde göreve başlatılması ile Kaymakamlık fiilen faaliyete geçmiştir.
GEÇİM KAYNAKLARI;
İlçede tarım, seracılık, narenciye, zeytincilik ve bağcılık dallarında yapılmaktadır. Seralarda genellikle kesme çiçek üretimi ağırlıklıdır. İlçede yetiştirilen sera çiçekleri, sebzeleri ve narenciye ürünleri yurtdışına ihraç edilmektedir. Bağcılık, Payamlı, Küçükkaya ve Çamlı Köyleri’nde yapılmaktadır. Köylerde yetiştirilen üzümler çeşitli fuarlarda sergilenmiş ve ilgi görmüştür. Sahil kesiminde yaşayan halkın büyük bir çoğunluğu geçimini balıkçılık ile sağlamaktadır. İlçede iki balıkçı barınağı mevcuttur.
Endüstri ve el sanatları;
Güzelbahçe’de endüstriyel açıdan hizmet veren büyük bir sanayi kuruluşu yoktur. Kemik unu, elektro bobinaj, boya, baharat, madeni eşya, elektrik malzemeleri, tekstil ve zeytinyağı fabrikaları gibi küçük sanayi işletmeleri mevcuttur.
TİCARET;
İlçe ekonomisi çoğunlukla tarım ve balıkçılığa dayanmasına rağmen halkın her türlü ihtiyaçlarını karşılayacak çapta işyeri ve dükkânlar bulunmaktadır. Yerleşim yeri açısından İzmir-Çeşme Otoyolu üzerinde bulunması, ilçede ticarete canlılık kazandırmaktadır. İlçede üretilen sera çiçekleri, sebze ve narenciye ürünleri yurtdışına ihraç edilmek-tedir. Ayrıca mevcut olan balıkçı barınağındaki balık haline ve parekende satış dükkânlarında her çeşit balığın satışı yapılmaktadır.
TURİZM;
İlçe turistik bölge kapsamındadır. Maltepe Mahallesi’nde bulunan restoranlar ve bölgenin İzmir-Çeşme Otoyolu üzerinde bulunması, bölgeye canlılık kazandırmaktadır. Mavi ve yeşilin birada bulunduğu ilçe İzmirliler tarafından hafta sonlarında ve yaz aylarında bir dinlenme bölgesi olarak tercih edilmekte yazın nüfus artmaktadır.
Ücretli işlerde çalışma;
İlçe halkının yüzde 90’ı tarım ve balıkçılıkla uğraşmasının yanında yüzde 10’luk bir bölümü işçi, memur ve esnaftan oluşmaktadır. İşçi ve memurlar ilçedeki ve ildeki özel ve resmi işyerlerinde çalışmakta, esnaf kesimi ise aile işletmeciliği şeklinde işlerini yürütmektedir.
EĞİTİM;
İlçede Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı resmi ve özel okullar bulunmaktadır. Maltepe Askeri Lisesi de Güzelbahçe sınırları içinde yer almaktadır.
Kaynak: GÜZELBAHÇE BELEDİYESİ
