KEMALPAŞA BELEDİYESİ HİZMET BİNASI – İZMİR

    “Nif” adı, 1923 yılında “Kemalpaşa” olarak değiştirildi… Ancak tarihî Nif, bu tarihte birdenbire yok olmadı, buharlaşmadı, ortadan da kalkmadı. Nif, günümüzdeki Kemalpaşa; Kemalpaşa ise tarihteki Nif’tir. Bu nedenle hâlen Kemalpaşa Belediyesi’nin logosunda yer alan “1923” tarihi, yanlış bir tarihtir ve kesinlikle değiştirilmelidir.

    Hicrî 1299 tarihli Aydın Vilâyet Salnamesi’nde, Nif nahiyesinin 1298 yılında yaşadığı değişmeler, gelişmeler ve idârî konumunda bulunan şahısların adları bir bir kaydedilmiştir. 1299 tarihli Aydın Vilâyet Salnâmesi’nin bize aktardığı en önemli bilgi, 1298 yılında Nif’te bir belediye teşkilatının kurulmuş olduğuna dair olan bilgidir. Bu nedenle 1299 tarihli Aydın Vilâyet Salnâmesi’ne, Nif’te beledî / beledîye teşkilatının kurulmuş olduğu bilgisine yer verilmesi itibarıyla daha da yakından bakmak lazımdır.

NİF NAHİYESİ

Müdîr Hacı Mustafa Efendi

Nâib Hacı Müştâkî Efendi – Tahrîrât Kâtibi Osmân Efendi

Âzâ

Emrâh Efendi- Ali Ağa – Ognosti – Nikoli

Vukû’ât Kâtibi Bekir Efendi – Âşâr-ı İcmâl Kâtibi Ahmed Efendi

Rüsûmât Memûru Hacı Osman Efendi

Belediye Dâiresi

Reis Kadızâde Mustafa Efendi

Âzâ

Mehmed Ağa – Ahmed Ağa – Mustafa Efendi – Ognosti (s.131)

Nikoli Efendi – Kosta Efendi – Matyo Efendi – Kâtib İsmâil Efendi

Mekteb-i İbtidâîye Muallim-i Evveli Hâfız Ahmed Efendi

Muallim-i Sâni Hâfız Osmân Efendi (s.132)

    Hicrî 1299 tarihli Aydın Vilâyet Salnâmesi’nde Nif Nahiyesi hakkında verilen bilgilerin tamamı bu kadar. Belirttiğim gibi, bu salnâmede bize verilen bilgilerden en önemlisi Nif’te belediye teşkilâtı kurulmuş olmasına ilişkin bilgi. Mademki Hicrî 1299 Aydın Vilâyet Salnâmesi’nde, Nif’te meydana gelen idârî değişimlere ilişkin bilgilerin yer aldığı “1298” yılına yoğunlaşacağız ve aslında Kemalpaşa Belediyesi’nin kuruluş tarihini “tam” olarak tespit edeceğiz; o halde takvimler arası, aslında astronomik ve matematiksel bir hesap yaparak Kemalpaşa Belediyesi’nin kuruluş tarihini bilimsel yöntemlerle kanıtlamamız gerekir. O halde şu temel sorulara cevap vermeliyiz: Hicrî 1298, bugün kullanmakta olduğumuz Miladî hangi yıla denk gelmektedir? Ve biz bunu nasıl hesaplayabiliriz? Aslında bu, sanıldığı kadar da zor bir hesaplama değildir. Takvimlerin temel ölçütleri ve takvimler arası matematiksel hesaplama biçimleri bizi kesin sonuçlara ulaştırır.

   Bu tür bir hesaplama, ancak takvimler arası ölçüt farklılıkları dikkate alarak yapılabilir. Hicrî ya da Kamerî takvim Ay’ın hareketlerine göre hesaplanırken Miladî ile Rumî takvim Şemsî yani Güneş’in hareketleri göz önüne alınarak oluşturulmuştur. Bu nedenle, yaşayarak gördüğümüz gibi, Hicrî takvime göre oruç ayı olan Ramazan, Miladî takvimde her yıl 10-11 gün daha erken başlar.

    Odaklanmamız gereken Hicrî 1298 yılı, Miladî takvime göre 4 Aralık 1880 (= 1 Muharrem 1298) tarihinde başlar; 22 Kasım 1881’de (= 29 Zilhicce 1298) gününün gecesinde biter. Bir başka deyişle, Hicrî 1298 yılının ilk 27 günü Miladî 1880’de, sonraki 338 günü ise 1881 yılında yaşanır. Bu, aslında karmaşık bir hesaplamama gibi görünse de, yüzyıllarca kullanılmış olan takvimlerin temel ilkeleri dikkate alındığında, son derece basit bir hesaplamadır.

    1299 tarihli Aydın Vilayet Salnâmesi bize sadece Nif Nahiyesi’nde belediye teşkilatının 1298 yılında kurulduğu bilgisini veriyor; ancak, ne yazık ki hangi ayın, hangi günü kurulduğuna ilişkin bir bilgi vermiyor. Aslında bu durum sadece Nif Nahiyesi’nin belediye teşkilatının kurulma tarihine özgü bir “özensizlik” veya “dikkatsizlik” de değil; çünkü bütün kaza ya da nahiyelerin belediye teşkilatlarının kuruluş tarihleri salnâmelerde “yıl” olarak yer alıyor. Biz eğer Nif’te belediye teşkilatının 1 ile 28 Muharrem 1298 tarihleri arasındaki 27 günde kurulmuş olduğu bilgisine sahip olsaydık Nif Belediyesi’nin kuruluş tarihini 1880 yılı olarak belirlememiz gerekirdi. Öte yandan 29 Muharrem 1298 (= 1 Ocak 1881) ile 1298 yılının Safer, Rebîülevvel, Rebiülahir, Cemazilevvel, Cemazilahir, Receb, Şaban, Ramazan, Şevval, Zilkade, Zilhicce ayına kadar ve 1299 yılının Muharrem ve 9 Safer (= 31 Aralık 1881) tarihine kadarki geçen zaman zarfında olduğunu bilseydik kesinlikle kuruluş tarihini “1881” yılı olarak belirleyebilirdik. Yukarıda özellikle vurguladığım gibi, Hicrî 1298 yılının ilk 27 günü Miladî 1880’e, sonraki 338 günü ise 1881 yılına tekabül etmektedir.

   Nif’de beledî/belediye teşkilatının kurulma tarihine ilişkin bir kıyaslama imkânı da; Nif’e yakın coğrafi konumda bulunan, benzer kaza ve nahiyelerde bulunan belediye teşkilatlarının kuruluş tarihleri üzerinden yapılabilir. Bu ana fikirden hareketle Nif’in güney doğu yönünde yer alan yakın komşusu Kasaba / Turgutlu Belediye teşkilatı 1872, kuzey batı komşusu olan Birun Âbâd (Bornova) Belediyesi’nin logosunda da yer alan kuruluş tarihi 1881’dir. 1298 tarihli Aydın Vilayet Salnâmesi’ne göre İzmir Kazâsı’na bağlı Karaburun, Seferihisar, Nif ve Birun Âbâd’da belediye teşkilatı vardır.

   Kemalpaşa Belediyesi logosu üzerinde bulunan “1923” tarihinin yanlış olduğunu aslında bu tarihin “1881” olarak değiştirilmesi gerektiğini belgeleri, deliller ile ortaya koymaya çalıştım; kaynaklar herkesin erişimine açık, herkesin ulaşabileceği, güvenilir kaynaklar. Üzülmem o ki, bu yazıdan mütevellid “1923” tarihini önceleyenler ile “1881” tarihini önceleyenler ironik bir ayrışma yaşayacak. Bu aslında benim hiç de önemsediğim bir nokta değil çünkü ben hep “ilminizle amel edin” buyuran Hz. Muhammed ve “hayatta en hakiki mürşit ilimdir” diyen Mustafa Kemal Atatürk’ün çizgisindeyim ve sadece ilmî mesuliyetimi yerine getirdiğimi düşünüyorum.

Nif / Kemalpaşa Belediyesi ilk kez 1923 yılında değil; 1881 yılında kurulmuştur.

KAYNAK: RAHİM SAĞ ( NİF’TEN KEMALPAŞA’YA)