AYDIN NASUH PAŞA KÜLLİYESİ – AYDIN
YAPININ KONUMU
Aydın ili Köprülü mahallesinde yer alan Nasuh Paşa Külliyesini oluşturan üç yapıdan biridir. Bu yapılar han medrese ve hamamdır. Medresenin batısında Paşa Hamamı , doğusunda Zincirli Han ,güneyinde ise yol bulunmaktadır. Kuzeyinde çeşme ve konutlar yer almaktadır. Medrese tapunun 429 ada 8 parselinde Nasuh Paşa vakfı adına kayıtlı olup mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğüne aittir. Güneyden kuzeydoğuya doğru meyilli bir arazi üzerine yerleştirilmiş olan medrese .(47m.x 45m.) Boyutlarında bir alanı kaplamaktadır. Medresenin iç avlu kısmının doğusunda belediye tarafından yol geçirilmiş. Bu yol çalışmalarında bir takım izler kaybolmuştur. Nasuh Paşa Medresesi , Osman Ağa Medresesi olarak da adlandırılmaktadır.
YAPININ TARİHSEL DÖNEMİ
Aydın İlinde ilk yerleşme bugün şehrin kuzeyinde bulunan yüksekçe bir düzlükte Tralles adını taşıyan antik şehirde olmuştur. Şehir MÖ VI yy. da İskender, MÖ IV yy.da Pers, MS 189’da Roma ve daha sonra Doğu Roma İmparatorluğu sınırları içerisinde kaldı. Malazgirt Savaşı’ndan sonra birçok defalar ele geçirilen Aydın, Menteşe Bey tarafından 1280’de Türk hakimiyetine alındı. 1310’da Aydınoğlu Mehmet Bey tarafından fethedilen şehre ‘’Aydın Güzelhisarı’’ denildi. 1426’da II. Murat tarafından Osmanlı Devletine katılan Aydın’ın sancak merkezi Tire olduğundan XV. yy. da çok fazla imar faaliyetinde bulunulmamıştır. Ancak XVI. yy. ortalarına doğru sancak beyliği ve eyalet merkezi olan Aydın’da yoğun mimari faaliyetlerin bu tarihten sonra başlamış olacağı düşünülmektedir.
MEDRESENİN İNŞAA TARİHİ :
Medresenin kapı üstünde yer alan kitabesinin günümüze sadece üçte biri ulaşabilmiştir. Bu parçadan tarihlendirmek mümkün değildir.
Medresenin tarihi Nasuh Paşa Külliyesini oluşturan diğer yapıdan , Zincirli Hanın kapı üstünde yer alan kitabesinden , Vakıflar Genel Müdürlüğü Kültür ve Tescil Dairesinde bulunan vakfiye suretinden ve Aydın Vakıflar Bölge Müdürlüğünde bulunan fermandan yapılmaktadır.
Zincirli Hanın kitabesinin Türkçe harflerle metni aşağıdadır.
Cenab-ı Hazret-i Zişan Nasuh Paşa Kim
Ki hayrat için vaz-ı müessir etmiş hak
Bu hanı bi bedeli eyledi bina el hak
Güzelhisar’a güzel verdi zineti dilcu
Gör bu han-ı şud derya bu gün der tarih
Acep bina ve acep han-ı bi bedeldir bu
1120 (1708 M.)
KAYNAK: İSLAM ANSİKLOPEDİSİ
