KURTULUŞ DESTANI PANORAMA MÜZESİ – KAHRAMANMARAŞ

   Sütçü İmam Olayı’nın gerçekleştiği yerde bulunan Uzunoluk Hamamı yeniden inşa edilerek 2014 yılında Dijital Kurtuluş Müzesi olarak hizmete açılmıştır. Türkçe Fransızca ve İngilizce dil seçenekleriyle sesli anlatım ve 3 boyutlu gösterimlerle şehrin Kurtuluş Savaşı’nda verdiği mücadeledeki önemli olayları anlatmaktadır. Milli mücadele kahramanları hakkında bilgilendirmeler yer almaktadır. Yanında ise Sütçü İmam Çeşmesi bulunmaktadır.

   Kahramanmaraş Kurtuluş Müzesi, cennet vatanımızın düşman işgaline karşı nasıl direndiğini bize yeniden hatırlatan özel ziyaret noktalarından biri.

  1.Dünya savaşından sonra işgal edilen Anadolu topraklarının kurtuluşunu fitilini ateşleyen Maraş milli mücadelesini tüm halkımıza anlatmak için 12 Şubat 1920 kurtuluş mücadelesi ölümsüzleştirilmiştir.10 Şubat 1920 tarihinde, Kahramanmaraş’ın düşman işgalinden kurtuluşunun 98. yıl döneminde törenle açılmıştır. Konumu; Kahramanmaraş On iki şubat ilçesi Kültür Park içerisindedir. Müzemizde kurtuluş mücadelesi; Önce normal gösterim sonra 3D animasyon filmli anlatılmaktadır.

Daha sonra 13 sahnede panoramik (3D) özel çizilmiş resimler ışık ve ses efekleriyle anlatılmaktadır.

1)Sahne Kahramanmaraş günlük yaşam

2)Sahne İngilizlerin Maraş’a gelişi

3)Sahne Ali Sezai Efendinin İngiliz komutanı ile görüşmesi

4)Sahne Ali Abdal Ağa olayı      

5)Sahne Sütçü İmam olayı     

6) Sahne Mehmet Ali Kısakürek’in Beyannamesi

7)Sahne Rıdvan Hoca olayı

8)Sahne Kaleye Hücum ve bayrağı çekilme olay

9)Sahne Aşıklıoğlu Hüseyinin komutan ile görüşmesi

10)Sahne Şehrin ileri gelenlerinin tutuklanması ve protesto edilmesi

11)Sahne Aslanbey’in odası

12)Sahnesi Evliya Efendinin Taşhanda şehit edilmesi

13)Sahne Savaş ve Çatışma sahnesi

Gezi sonunda; Kurtuluş mücadelesinin önde gelen kahramanlarının yağlı boya portleri ve o dönemde kullanılmış silahlar 12 Şubat sonunda; istiklal madalyası 1920 günü kutlamaları temsili, istiklal madalyası kiokslar ve sesli anlatımlarla yapılmaktadır.

Son Bölümde ise 15 Temmuz destanı tüm Türkiye’de ve Kahramanmaraş’ta yaşanan olaylar, resimler eşliğinde anlatılmaktadır.

UZUNOLUK HAMAMI

Uzunoluk caddesindedir. Sütçü İmam Olayı’nın gerçekleştiği yer olan ve zamanla yıkılmış olan Uzunoluk Hamamı belediye tarafından 2009 yılında aslına uygun olarak tekrar yapılmıştır. Uzunoluk Hamamı, Kent Konseyine tahsis edilmiştir. Kurtuluş Müzesi olarak ziyarete açılmıştır.

SÜTÇÜ İMAM OLAYI

    Fransız İşgal Kuvvetleri Komutanı Yüzbaşı Joly, Maraş’ın işgal kararını belirten beyannameyi Mutasarrıf Ata Efendi’ye getirdikten bir gün sonra Fransızlar şehre Şeyhadil Mezarlığı tarafından giriş yaptılar. Fransız İşgal Kuvvetleri komutanı De-Fontzine komutasından Ermeni, Cezayir ve Fransız karışımı 2 bin kişilik bir lejyoner birliği şehre giriş yaptı. Sanki zafer kazanmış bir komutan edasında, Ermeni kadınları ve çocukları tarafından çiçeklerle ve şarkılarla karşılandı. “Yaşasın Kilikya Ermenistan’ı kahrolsun çekemeyenler.” Nümayişleri şehrin sokaklarında yankılanıyordu.

    Türk halkı, Fransızların gelişinden cesaret alarak hakaretler eden Ermenileri, uzaktan sessizce izliyorlardı. Fransız Komutan şehre gelir gelmez hemen şehrin ileri gelenlerini ayağına çağırttırıp ağır hakaretler ederek tehditler savurmuştu. Halkın ileri gelenlerinden bazıları Elbistan’a çekilmişti. Fransız komutanın tavrı Türkleri rahatsız ederken Ermenileri pek memnun etmişti. Fransız komutandan destek alan Ermeniler, sokaklarda taşkınlıklara başladılar. Fransızların şehre gelişlerinin ertesi günü yani 31 Ekim 1919 Cuma günü gruplar halinde sokaklara dağılmış olan sarhoş Ermeni lejyonerleri yolda rastladıkları halka genç yaşlı demeden, kadın erkek ayrımı yapmaksızın hakaretler etmeye başladılar.

    Kayabaşı’nda ve Çocuk Bahçesi mevkiinde geçen bir grup Fransız askeri kıyafeti giymiş Ermeni lejyoneri, esnafa hakaretler savurarak Uzunoluk Caddesi’ne saptılar. Bu sırada Uzunoluk Hamamı’ndan çıkmakta olan kadınları gördüler. Fransız askeri kıyafeti giymiş Ermeni lejyonerler, hemen bu kadınlara saldırdılar. “Artık burası Türklerin değildir. Fransız memleketinde peçe ile gezilmez.” diyerek kadınların peçelerine el uzattılar. Kadınların, “Namusumuz elden gidiyor, yok mu bir Muhammed ümmeti!” haykırışı karşısında az ileride Kel Hacı’nın kahvehanesinin önünde bulunan Türk gençlerinin dikkatini çekti. Eski bir jandarma eri olan ve savaş bittikten sonra memleketine dönmüş olan Çakmakçı Sait adındaki bir genç adam, gördüğü manzara karşında hemen yerinden fırladı. Müslüman kadınları Fransız askeri kıyafeti giymiş sarhoş Ermeni lejyonerlerin elinden almak istedi. Çakmakçı Sait’in üzerlerine geldiğini gören işgal askerleri, onu vurarak şehit ettiler.  Gaffar Kabuloğlu Osman adındaki bir başka Maraşlıyı da yaraladılar.

     İşgalcilerin kadınlara saldırdığını ve hemen ardından onları korumak için harekete geçen Çakmakçı Sait’i şehit ettiklerini az ötedeki dükkânından gören Sütçü İmam, hemen harekete geçti. Çekmecesinde sakladığı Karadağ marka tabancasını alıp olay yerine ulaştı. Bir an bile tereddüt göstermeden tabancasını çekip düşman askerlerine ateş etti. Sütçü İmam, Fransız üniforması giymiş olan askerlere peş peşe sıktığı kurşunların Anadolu’daki milli direnişin ilk kıvılcımı olacağını bilmiyordu. Fransız askerinden birisini vurup öldüren bir diğerini de yaralayan Sütçü İmam, kadınları düşman tecavüzünden kurtardığı gibi Çakmakçı Sait’in de intikamını aldı.

   Sütçü İmam’ın kurşunuyla yaralanan Fransız askeri, kışlada yapılan müdahalelere rağmen kurtarılamadı ve öldü. Fransızlar ve Ermeniler, bu olaydan sonra Sütçü İmam’ı aramaya başladılar. Türklere saldırmaya başladılar, Sütçü İmam’ın yakını olan Tiyeklioğlu Kadir’i yakalayıp işkence ile katlettiler.

    Olaydan sonra etraftaki esnafın ve ahalinin yönlendirmesiyle şehri terk eden Sütçü İmam Bertiz’e Beyazıtlı Muharrem Bey’in yanına gitti. Sonraki günlerde de Sütçü İmam, Bertiz çetesine dâhil olup Maraş’ın kurtuluşu için savaşmaya devam etti.

    Sütçü İmam’ın Uzunoluk Hamamı önünde Fransız işgal kuvvetlerine sıktığı ilk kurlun, Maraş Milli Mücadelesi’nin başladığını gösterdi. Fransızlar, Türklerin kolay pes etmeyeceklerini anladılar. Sütçü İmam Olayı, Anadolu’da İstiklal Mücadelesi verilmesi için mücadele eden Mustafa Kemal Paşa ve Temsil heyetini cesaretlendiren örnek bir olay oldu. Anadolu’daki kurtuluş mücadelesinin ilk kıvılcımı olan bu olaydaki kahramanlığı ile Sütçü İmam’ın adı tarihe altın sayfalarına yazıldı.

KAYNAK: KAHRAMANMARAŞ İL KÜLTÜR VE TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ