AYDER YAYLASI – ÇAMLIHEMŞİN / RİZE

Yayla denilince ilk akla gelen yerlerden biri olan Ayder Rize’nin Çamlıhemşin ilçesine 19 kilometre mesafede konumlanıyor.

Ladin, çam, köknar, kayın, gürgen ve kestane ormanlarıyla çevrili olan Ayder Yaylası eşine az rastlanacak zenginlikte bir bitki örtüsüne sahip.

Vadi içerisinde bulunmasının yanı sıra Bulut, Aşıklar ve Gürgendibi şelalelerine de ev sahipliği yapıyor. Yılın her zamanı yemyeşil görünen yayla adeta bir oksijen deposu.

Ayder 1300 lü yıllarda Halalılar tarafından kurulmuştur. Rize’nin Çamlıhemşin ilçesinin 19 km güneydoğusunda yer alan 1350 m rakımda ladin ve kayın ormanlarıyla kaplı bir yayladır.

Yaylada konaklamak isterseniz 1220 metrelik rakımda sıralanan konaklama tesislerinden bütçenize uygun olanını seçebilirsiniz. Ahşaptan yapılan bungalov yayla evleri veya ailelerin işlettiği küçük pansiyonlarda kalabilirsiniz. Buradaki konaklama tesisleri yılın 12 ayı boyunca turistlere hizmet veriyor. Ayrıca bir adet da tarihi kaplıcası olan Ayder Yaylası’na çıktığınızda kaplıcanın şifalı sularından yararlanabilirsiniz.

Rize’nin en gözde tatil yeri olarak kabul edilen Ayder aynı zamanda pek çok tırmanışçıya da ev sahipliği yapıyor. Kaçkar Dağları’nın kuzey tırmanışlarının yayladan başlatıldığı edinilen bilgiler arasında yer alıyor. Kaçkar Dağları’nın manzarası eşliğinde yeşilin her tonunu görerek sakin ve bol oksijenli bir tatil yapmak istiyorsanız Ayder Yaylası tam size göre.

Tarihçe

Ayder hiçbir zaman yayla olarak kullanılmamıştır, Ayder’i Halalılar dinlenme amaçlı kullanmışlardır. Halalılar, Hala Köyünden yaylalarına (Kavrun, Ceymakçur, Paákçur) göç ederken Ayder’de kaplıcada dinlenirler. Araştırmacı Metehan Mollamehmetoğlu Ayderin 1900’lü yıllarda bölge insanı’nın(Halalılar) bir dinlenme yeri olduğunu söyledi. Kaplıcanın geçmişi 1700’lü yılları bulunmaktadır.

Halalıların Ayder, Aşağı Ceymakçur,Yukarı Ceymakçur diye üç yaylası vardir. Mayıs ayında Ayder haziran ayinda aşağı Ceymakçur temmuz ayında Yukarı Ceymakçur yaylalarına göç edilir. Agustos ayında Aşağı Ceymakçura göçler indirilir göççüler Ayderde Hodoc’a (ot biçme şenlikleri ) inerler.Eylül ayında da göçler Aydere iner ekim ayinda da Hala köyüne göçerler Hallalılar yakin zamana kada Ayderi yayla olarak kulanırlardi.Turizmle beraber Ayder yaylası da turizm ve eğlence merkezi oldu.

Etimoloji

Erm: Ayder “tarlalar” ■ Ayd, standart Ermenice ard `tarla` sözcüğünün Hemşin lehçesindeki eşdeğeridir.[1] Nasıl bir kaynaktır ki. Ayder’de hiç tarla yoktur. Sadece Ayder’de “Ĥodoç” günleri olurdu. Halalılar tarafından Çeêrluk’ları(Çayırlık) Halalılarca erkekli, kızlı hep beraber türkü söyleyerek, eğlenerek çayırlıkları biçerlerdi. Bu zamana da “Ĥodoç” zamanı deniyor. Şu an Ayder’de Ĥodoç günü biliniyor ama yeni nesil tarafından yapılmıyor.

Ayder kaplıcası

Osmanlı döneminden beri şifalı suyu ile ilgi odağı olan Ayder 1987 yılında turizm merkezi ilan edilmiş, romatizmal hastalıklar, iç hastalıkları, kadın hastalıkları ve cilt hastalıklarına şifa verdiği iddia edilen, 260 metre derinlikten gelen 50 derece sıcaklığındaki kaplıcalarından faydalanılabilmesi için modern turistik tesisler inşa edilmiştir. 260 metre derinlikten çıkan, 55 derecelik kaplıca sularının başta romatizma, kireçlenme olmak üzere pek çok hastalığa iyi geldiğini belirtiyor. Kaplıca sularından fayda görmek için havuza girmek, özel banyo almak ya da içmek mümkün. KaradenizTeknik Üniversitesi’nden Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Güler yaptığı açıklamada, kaplıca sularının romatizmal eklem hastalıkları,sinir, sindirim, dolaşım sistemi hastalıklarıyla idrar yolları ve üreme organı hastalıklarına iyi geldiğini belirtiyor. Kaplıca suları ayrıca, egzama ve sedef, ergenlik sivilceleri gibi cilt hastalıklarının tedavisinde de kullanılıyor. Tabii ki, kaplıcaya girmeyi sakıncalı kılacak durumlar da var. Örneğin kanamalı rahatsızlıklar, yüksek tansiyon ve kalp rahatsızlıkları başta geliyor. Bu nedenle kaplıcaya girmeden önce mutlaka uzman bir doktora danışmak şart. Zaten Ayder Kaplıcaları’nda görev yapan bir uzman doktor da bulabilirsiniz. Uzmanlar ayrıca kaplıcada günde ikiden fazla banyo alınmaması gerektiğini hatırlatıyor ve 4 banyodan sonra kendisini halsizlikle belli eden ve Kaplıca Krizi olarak tanımlanan bir rahatsızlığın bazı kişilerde görülmesinin normal olduğunu belirtiyorlar.

Ayder festivali

Başlangıçta Halalılar’ın yazın çayır biçerek (Ĥodoç), büyükbaş hayvanlarının kışlık ot ihtiyacını sağlamak amacıyla kullanılmaktayken, turizm merkezi olmasıyla bu vasfını büyük ölçüde kaybetmiş Pansiyonculuk ve gelen turistlere hitap eden hediyelik eşya mağazaları temel geçim kaynağı haline gelmiştir.

Kaynak: Vikiped