ETZ HAYİM (HAYAT AĞACI) HAVRASI – KEMERALTI – İZMİR

   Etz Hayim Havrası, Konak merkez ilçesi, Kemeraltı, Güzelyurt Mahallesi, Havra sokağı (İnkılap Sokakta) 937 Sokak No: 5 yer almaktadır.

    Yahudilerin İzmir’e ilk geldikleri dönem olan Bizans döneminden beri mevcut olduğu düşünülen, İzmir’deki ilk sinagogdur. İzmir yangınlarında birkaç kez yanmış, tadilatlar görmüş ve en son 1851 yılında Daniel Sidi tarafından restore edilmiştir.

 Söz konusu havra günümüzde kullanılmamakta ve harap durumdadır. Etz Hayim (Hayat ağacı) havrası eski Sefarad havralarından olduğu için tevyasının tavanı dokuz dikdörtgen parçaya bölen dört sütunun altında yer aldığı ve oturma sıralarının bu biçimlenişi çevrelediği merkezi planla inşa edilmiştir. Günümüzde yapı kilise plan şeması olan lineer plana dönüştürülmüştür. Yapıya bir giriş mekânından girilmektedir. Bu giriş mekânında; küçük bir platformun üzerine konumlanan tevyasıyla, tevyayı saran oturma sıralarıyla sair günler de yapılacak olan ibadetler için az sayıdaki cemaate hizmet verecek bir ön havra bulunmaktadır. Giriş mekânının üst katı mehizah bölümüdür.

    Yapının zemin katı yığma taş üst katı ise ahşap karkas olarak inşa edilmiştir. Tavan döşemeleri, bölücü duvarları ahşap olup, yapının çatısı ahşap konstrüksiyondur. Zemin kaplaması mermer olan Etz Hayım Havrası’nın giriş bölümünde yıldız süslemesi bulunmaktadır. Çift olarak yaptırılan tevya; üç basamakla yükseltilmiş ve Yahudilerin Portekiz’den İzmir’e gelirlerken kullandıkları kadırgaları andıran platformun üzerinde yer almaktadır. Ahşap işçilikleriyle dikkati çeken altı tora dolabı mevcuttur. Mekânı dokuz dikdörtgene bölen ve çatıyı taşıyan dört sütunun arasında kalan tevyanın özgün konumunun tavanı yeşil geometrik formların içinde yer alan çiçek süslemelerle bezenerek diğer tavanlardan farklılaştırılmıştır.

KAYNAK: İZMİR KÜLTÜR TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ PORTALI