FATİH ÇEŞMESİ – MANİSA

Çeşme Manisa Merkez Topçu Asım Mahallesi Ada: 503 Parsel: 35 Attar Ece Camisi’nin avlusu içerisinde yer almaktadır. Tek cepheli, sivri kemerli, dikdörtgen planlı ve yatay dikdörtgen prizma gövdeli çeşme, 423 cm. genişliğinde, 200 cm. eninde ve 345 cm. yüksekligindedir.

Çeşmenin üzeri geriye doğru meyilli bir çatı ile örtülü olup, cephe hafif çıkıntılı bir saçakla sonlanmaktadır.

Çeşme nişini örten sivri kemerin üzengi noktaları zemine oldukça yakındır. Bunun sebebinin cami avlusundaki dolgudan kaynaklandığını düşünmekteyiz. Çünkü, Manisa’da kemerli çeşmeler arasında cephe orantısının bozuk olduğu baska bir örneğe çok sık bulunmamakla birlikte çeşmenin orijinalini şekillendirmemize yardımcı olacak ayna tası, yalak ve bardaklık gibi unsurlar hakkında da bir ipucu mevcut değildir.

Yanı basındaki cami Kurtuluş Savası sonrası yangın nedeniyle yıkılmış ve sonra yeniden inşa edilmiştir. Bu dönemde dolgunun artmış olabileceği akla gelmektedir. Cepheler sıvalı olduğu için inşa malzemesi hakkında herhangi bir bilgiye sahip değiliz. Ön cephedeki mevcut izlere göre, çeşme ilk yapıldığında kemer köşelikleri çökertilmiş olmalıdır. Sivri kemerin çökertilmiş yüzeyi üzerinde betonarme sıva ile tuğla görünümü verilmiştir. Ön cephe, kemer üzengi noktasına kadar mermer plakalarla kaplanmıştır. Yüzeyi mermerlerle kaplı yalağın eski fotoğrafında da orijinal olmadığı görülmektedir. 1946 tarihli çiziminde ise yalağın çeşme nişi genişliğince konumlandırılmadığı açıkça seçilebilmektedir .

Günümüzde su, şehir içme suyu şebekesine bağlıpmusluklardan akıtılmaktadır. Çeşmenin üzerinde var olduğu bilinen kitabe mevcut değildir. M.Uluçay–İ.Gökçen, kemerin üzerindeki dört satırlık kitabeden bahsetmektedirler.

Bazı kelimeleri okunamamış kitabenin transkripsiyonu şöyledir.

“Amere hazihi’l ayne Ekber’ Ali eyyame’s-Sultan

Mehmed bin Murad han sahib-i mulkihi sahib’ülhayrat

Hacı Mehmed ibn Hacı Mubarek ve Hacı Yakub ibn Ýbrahim…..

fi tarihi hams ve semanin ve semane-mie”

Bu kitabeye göre çeşme, Fatih Sultan Mehmet devrinde, H.885/M.1480-81 tarihinde, Mübarekoğlu Hacı Mehmet ve İbrahimoğlu Hacı Yakup tarafından yaptırılmıştır.

KAYNAK: Sipil’den Manisa’ya Ab-ı Hayat Manisa Çeşmeleri