ÇİFTE ÇEŞMELER – DONDURAN KÖYÜ – YENİPAZAR / AYDIN
Yapı enine dikdörtgen plan şemasında tek katlı kâgir olarak inşa edilmiştir. Yapı malzemesi olarak yöresel moloz taş ve tuğla malzeme kullanılmıştır. Çeşmede üç ve dörder satırlık iki adet Osmanlıca kitabesi mevcuttur. Çeşmenin ön cephesinde dikdörtgen formlu günümüzde kısmen sıvalı vaziyette betonarme yalak kısmı bulunmaktadır. Yapının dört satırlık kitabesi mevcut olan bölümünde ön cephenin hareket merkezini dikdörtgen pano içerisindeki dört satırlık inşa kitabesi oluşturmaktadır. Dikdörtgen formlu niş içerisindeki mermer malzemeden yapılmıştır. Bahse konu olan dört satırlık kitabedeki Osmanlıca yazı karakterleri dikdörtgen formlu kartuşlar içerisinde dizayn edilmiştir. Dikdörtgen formlu niş içerisindeki mermer pano üzerine yazılı kitabeni alt kısmında kare formlu niş yer almaktadır. Bu uygulamanın tas veya buna benzer eşyaların konulduğu yer olarak tasarlandığı düşünülmektedir. Çeşme eğimli bir arazi üzerinde inşa edilmiştir. Taşınmazın çevresinde yerleşim yerleri vardır. Günümüzde iç ve dış cephe duvarlarında malzeme kayıpları görülmektedir. Yapıda geç dönemde yapıldığı anlaşılan taşınmazın kültürel ve tarihi kimliğini oluşturan mekânsal biçimsel yapısal özellikleri ile uyuşmayan onarımlar (sıva, boya, badana vb..) göze çarpmaktadır. Yapıdan gelen izlerin gözlemlenmesi sonucunda kitabe ve kare formlu niş düzenlemeleri yuvarlak kemer içerisinde ele alındığı izlenmektedir. Söz konusu yuvarlak kemer uygulaması tuğla malzemeden imal edilmiştir. Yapı malzemesinin içerisinde devşirme malzeme de görülmektedir. Çevrede oluşan bitkilerin yapıya tehdit oluşturduğu izlenebilmektedir. Yapının köşe pahları oldukça kalın ve geniş tutulmuştur.
Her iki kitabede de İncili Hasan Efendi İsmi geçiyor. Kitabenin birinde 1181 diğerinde ise 1128 tarihleri yazılmış.
Kaynak: Kültür varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü