TAKSİM CAMİİ – İSTANBUL

   Taksim Camii, İstanbul’un Beyoğlu ilçesindeki Taksim Meydanı’nda bir camidir. Caminin mimarı Şefik Birkiye ve Selim Dalaman’dır. Camiinin inşaatına 9 Şubat 2017 tarihinde başlanmıştır. 28 Mayıs 2021 Cuma günü Cuma namazı sonrası törenle ibadete açılmıştır. Tören öncesi Taksim Meydanı’na gülsuyu sıkılmıştır.

TARİHÇE

   Taksim Meydanı’nda bir cami inşa edilmesi ilk olarak 1968 yılında gündeme geldi. Projenin gerçekleştiği alan imar planında 1977 yılından itibaren cami olarak belirlendi. Ancak Danıştay’ın 1983 yılında aldığı karar sebebiyle inşaat gerçekleşmedi.

    1990’lı yıllarda tekrar inşaatı gündeme gelen cami projesi hususu 2011 yılında tekrar bir dava konusu oldu. Beyoğlu’nun birçok bölümü 1993 yılında “Kentsel Koruma Alanı” olarak ilan edildi. Bu ilana bağlı olarak koruma amaçlı imar planı hazırlanmasına başlandı. 2011 yılında Taksim Cami projesinin de dayanağı olan 1/1000 ölçekli “Beyoğlu Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı Uygulama Planı” ile 1/5000 ölçekli “Beyoğlu Nazım İmar Planı yürürlüğe girdi. Aynı yıl bu planların iptal edilmesi amacıyla Cihangir Güzelleştirme Derneği ve Galata Derneği, Beyoğlu Belediyesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi aleyhine dava açtı. İstanbul 10’uncu İdare Mahkemesi 25 Eylül 2013’te oybirliğiyle bu planları iptal etti. Beyoğlu Belediyesi karara itiraz ederek temyize gitti ve yürütmenin durdurulmasını talep etti. Temmuz 2015’te Danıştay 6. Dairesi Beyoğlu imar planlarının iptaline ilişkin İstanbul 10’uncu İdare Mahkemesi’nin kararını bozdu.

   Bu cami inşaatı ile ilgili birçok proje planlaması yapıldı. Bunların başında Ahmet Vefik Alp tasarladığı Taksim Cumhuriyet Camisi ve Dinler Müzesi projesi gelmektedir. Bu proje 2012 yılında Uluslararası Mimarlar Birliği (International Union of Architects) Ödülü’nü kazandı.

   En son olarak Şefik Birkiye ve Selim Dalaman’ın tasarımını yaptığı cami projesi İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun onayına sunuldu. Bu sunum 19 Ocak 2017 tarihinde kuruldan ada pafta parsel numarası ile kabul edildi.

İNŞAAT SÜRECİ

   İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 19 Ocak 2017 tarihindeki toplantısında cami inşaatına onay vermesinin ardından, projenin inşa edileceği arazide Taksim Mescidi’ne ek olarak Fransız Başkonsolosluğu’na bakan tarafında bulunan pide salonu, küçük bir ofis ve bir tuvalet işletmesinin şantiye hazırlıkları sürecine bağlı olarak boşaltılacağı resmen açıklandı. Şantiye hazırlıkları 9 Şubat 2017 tarihinde başladı. Beyoğlu Belediye Başkanı olan Ahmet Misbah Demircan 10 Şubat 2017’de yaptığı açıklamada projenin mimarının Şefik Birkiye olduğunu ve Sur Yapı’nın bu proje inşaatını tüm bedeli karşılayarak yapacağını resmen duyurdu.

KONUM

   Cami I. Mahmud tarafından 1731 yılında inşa edilmiş Taksim Maksemi’nin hemen arkasında yer almaktadır. İstiklal Caddesi’nin Taksim Meydanı’na açıldığı yerde yer alan bu camiye en yakın ibadet yeri Aya Triada Rum Ortodoks Kilisesi’dir.

MİMARİ ÖZELLİKLERİ

   Sur Yapı tarafından bedeli karşılanıp inşa edilen cami projesi toplamda 2482 metrekarelik bir alanda yer almaktadır. 163 araçlık otoparka sahip olan yapıda, namaz için 2950 metrekarelik alan ayrılmıştır. Cami, 3 katlı olarak planlanmıştır. 3000 kişi cami içerisinde olmak üzere, toplam namaz kapasitesi 4000 kişidir. Kadınlar için ayrılan bölümde 620 kadın aynı anda namaz kılabilmektedir. Bodrum ve zemin katlarında salon, sergi salonu, kütüphane ve aşevi bulunmaktadır.

     Projenin kubbe kaplamalarında kullanılan titanyum-çinko alışımı özel olarak getirtildi. Projede, 3 bin metrekare titanyum çinko alaşımı ile kubbe ve çatı kaplaması yapılırken, cephelerde kullanılan mermerler ise Bursa ocaklarından seçilmiş olan Emparador Light ve Antalya Demre ocaklarından seçilmiş olan Aero Cream taşlarından oluştu.

    İç tezyinatlarında ve hat sanatı uygulamalarında “naht” tekniği kullanılan cami de mihrap, minber ve kürsü tasarımı yine geleneksel formun modern bir yorumu olarak bizzat Mimar Altan Elmas tarafından tasarlandı. Mihrap tasarımında Esmaü’l Hüsna hattat Davut Bektaş telifi ile “istif yazı” ile yazıldı.

   Zemin üstü bina yüksekliği 20,70 metre olan caminin kubbe yüksekliği 9,6 metre, toplam mahya yüksekliği 30,3 metredir. Yapılan açıklamalara göre bu yükseklikler projenin hemen yakında yer alan Aya Triada Rum Ortodoks Kilisesi ve Surp Asdvadzadzin Ermeni Katolik Kilisesi’nin yükseklikleri dikkate alınarak projelendirildi.

Kaynak: Vikipedi, özgür ansiklopedi

Fotoğraflar: Mustafa Gürelli