SÖKE – HACI ZİYABEY CAMİİ – AYDIN
Hacı Ziya Bey Mescidi, Aydın’ın Söke ilçesinde, Yeni Cami mahallesinde, eşraftan Hacı Ziya Bey’in 1894’te yaptırdığı mescittir.
Osmanlı mimarisinin son devrinde eglektik üslupta yaptırılmıştır. Avlu içerisindeki caminin giriş cephesi, kubbesi ve içerisi barok üslupta bezenmiştir. Kare planlı caminin üzeri yüksek kasnaklı bir kubbe ile örtülmüştür. Cephelerinde üçer pencere ile kubbe kasnağındaki yan yana barok dekorlu iki rozet pencere ile aydınlatılmıştır. Kenarları yaklaşık 10 m uzunluğunda kare planlı, tek kubbeli bir yapıdır. Kubbeye geçiş tonozlarla sağlanmıştır. Beden duvarlarının üstü, orta yerde büyük birer askı kemeri yaparak yükselir. Bu beşik kemerlerin üstünde birer üçgen alınlık yer alır. Alınlıklar köşelerde, çapraz yerleştirilmiş (45°) beşik kemerlerle birbirlerine bağlanmış, böylece sekizgen planlı bir tür kasnak ortaya çıkmıştır. Kurşun kaplı kubbe bunun üstüne oturur. Askı kemerlerinin içinde ikişer, çapraz kemerlerin içinde birer yuvarlak pencere vardır. Gerek bu pencereler, gerek bütün kemer ve alınlıkların kenarlarını dolanan silmeler, yapıya barok bir görünüm kazandırır.
Son cemaat yerindeki mihrap nişi madeni şebekelidir. Minareye buradaki bir kapıdan çıkılır. Yuvarlak kemerli bir niş biçimindeki mihrap, iki kenardaki korint başlıklı iki sütunla sınırlandırılmıştır. Avlusunda sekizgen bir şadırvan bulunmaktadır.
Tek şerefeli minare de hemen bu merdivenin arkasında, mescidin batı duvarına bitişiktir.
KAYNAK: SÖKE KAYMAKAMLIĞI / TÜRKÇE BİLGİ