SERVİ MESCİDİ (ÇATAL MESCİD/ SÜLEYMAN BEY MESCİDİ – KÜTAHYA
Servi mahallesinde Çatal çeşme yanındadır. Kapı üzerinde gördüğümüz kitabe şudur:
(Bena hazel mescid- el mübarek Memure- vel izin min kıbeli; Müfahhir-ül ayan elhac, Süleyman bin Ali bey tabe sürah, Lisenetin selase ve Semanın ve Seb’amie)
Şu mübarek mescit memleket ayan ve eşrafından Ali beyin oğlu Hacı Süleyman – toprağı nur olsun – tarafından hicri 783 (M. 1381) yılında yaptırılmıştır-Bu kitabeden bu mescidin Germiyan beyi Süleyman Şah zamanında Germiyanlı Ali Bey oğlu Hacı Süleyman tarafından yaptırıldığı anlaşılmaktadır.
(Servi mahallesindeki Çatal çeşmenin Hezarı Dinar vakfından olduğu hakkında Mahkeme-i şeriye kayıtlarında gördüğümüz bu nottan çeşmenin Hezarı Dinar vakfından olduğu ve daha o tarihlerde bu semtin mevcut bulunduğu anlaşılmaktadır;
Şimdiki durumu
Mescidin kuzey ve doğusu sokakla, öteki yönleri evlerle çevrili olmuş 92 santim kalınlığında dört duvar üzerine yapılmış altıgen kasnak üzerine oturtulmuş tek kubbelidir. Minaresi yoktur.
Vaktiyle yangından harap olan kuzey yönü bu kere tekrar tamiren yaptırılmıştır. Dış kapıdan girilince sağdan kadınlar mahfiline çıkılır. Camiye etrafı mermer sütunlarla çevrili (92X1, 60) m boyutlu ahşap kapıdan girilir. Mescit içten içe (1,4X5, 8) m kare olup doğu, batı, güf ney duvarlarında ve kubbeye yakın mahalde oıta büyüklükte birer ve kuzey dış avlıya bakan iki küçük penceresi vardır, basit bir minberi ve sade mihrabı vardır. Dört köşeye oturtulmuş küçük bir kubbesi vardır. Cami bakımlıdır bir imamı vardır. Bu kere yeniden ve esaslı bir şekilde aslı gibi restore edilmekte bir de minare yapılmaktadır.
Kaynak: Hamza Güner / Kütahya Camileri / 1964