RAMAZAN PAŞA CAMİİ – AYDIN
Aydın Çarşısı içerisindeki Ramazan Paşa Camisini 1595’te Üveys Paşa’nın kardeşi Ramazan Paşa yaptırılmıştır. Cami 1899 depreminde tamamen yıkılmıştır. Günümüze ulaşan camiyi Sökeli Halil Paşa yaptırmış, orijinalliğinden uzaklaşan camide karmaşık bir üslup görülmektedir. Burada Avrupa mimarisinden yararlanılmak istenmişse de bunda başarılı olunamamıştır. Cami, kare planlı olup, kesme taştan yapılmıştır. Kubbe kasnağındaki yuvarlak pencereler barok kıvrımlarla çevrelenmiştir. Ahşap giriş kapısı, oyma işleri ile bezenmiştir. Yapının üzeri büyük bir kubbe ile örtülmüştür. İçerisini barok üslubu anımsatan on uzun pencere ve su damlacığı şeklindeki küçük pencereler aydınlatmaktadır. Alçı kabartmalar, renkli cam işçiliği ve ağaç oymacılığı bakımından süslemeleri önemlidir. Caminin iç bezemesi bütünüyle barok üsluptadır. Kurtuluş Savaşı sırasında 22 Mayıs1919’da direniş toplantısı bu cami içerisinde yapılmıştır.
Cami, kuzey-güney yönlü eğimli bir alanda alçak bir platformun üzerine inşa edilmiştir. Yapı, kare planlı ve tek kubbeli bir harim, son cemaat yeri, kuzey-batıdaki minareden ibarettir. Şadırvan caminin kuzeyindedir. Caminin inşa malzemesi kesme taştır. Batı cephede, alt seviyede üçgen kemerli üç pencere, üst kısımda damla şekilli üç adet pencere yer almaktadır. Güney cephede mihrap, duvardan dışarıya doğru taşıntı yapmaktadır. İki yanında birer pencere, üst seviyede üç adet damla şekilli pencere vardır. Doğu cephe, batıdaki gibi düzenlenmiştir. Kuzeydeki son cemaat yeri üç bölümden oluşur. Her bölümün üzeri kubbeyle örtülüdür. Kubbe yuvarlaklarına pandantiflerle geçilmektedir. Revak sütunları silindirik gövdeli ve baklava dilimli başlıklıdır. Kuzey cephede pencerelerin yanı sıra harimin girişi mevcuttur. Harimin üzerini örten kubbenin yuvarlağına tromplarla geçilmektedir. Kuzeyde ahşaptan kadınlar mahfili yer alır. Mihrap yuvarlak kemerlidir. Minber, mermerden yapılmıştır. Yapının dışında fazla süsleme yoktur. Kubbe yüzeyi ışınsal düzenle 16 bölüme ayrılmıştır. İki inşa evresi geçirmiştir. İlk yapının kitabesi yoktur. 1595 tarihli vakfiyesine göre cami Ramazan Paşa tarafından yaptırılmıştır. Cami kısmen yanar. 1899 depreminde yıkılır. Şimdiki camii 1901 yılında Sökeli Hacı Halim Paşa tarafından yaptırılmıştır.
Kaynakça: Aydın Kültür ve Turizm Müdürlüğü
