KIZILCAKÖY (YANIK KÖY) CAMİ – URLA / İZMİR

İzmir’in Urla ilçe merkezine 4 Km. uzaklıktadır. Urla Devlet hastanesi yakınlarında Urla- Özbek yolundan ayrılan tali bir yol ile, metruk Kızılcaköy’e diğer adı Yanık köye ulaşılır. Yapı Evliya Celebi Seyahatnamesinde Kızılca Cami adıyla anılmaktadır. Köyün tamamı 1883 yılında olan depremde Urla ile Çeşme arasındaki diğer tüm köylerin yıkıldığı gibi oturulamayacak şekilde tahrip olmuş ve terk edilmiştir.
Yapının inşa kitabesi bulunamamıştır .Planı da caminin tarihlemesine yardımcı olmaktan uzaktır. Evliya Celebi seyahatnamesinde Kızılcaköy camisinden bahsettiğine göre 1670 yıllarında cami ayakta olduğundan cami 17. Yüzyıl da inşa edildiği söylenebilir.
Cami, batıdan doğuya doğru hafif eğimli bir arazide, kayalık zemin üzerine inşa edilmiştir. Güneybatı köşesi, büyükçe bir kaya kütlesi üzerine oturmaktadır. Kuzey – güney yönünde uzanan dikdörtgen planlı harimin kuzey cephesi boyunca uzanan son cemaat yeri de bulunmaktadır.
Harim dikdörtgen planlıdır. Duvarlar, ancak ahşap bir çatıyı taşıyabilecek kalınlıktadır. Dolayısı ile harimin bir kubbe ile örtülü olması uzaktır. Harimin güney duvarı ilk şeklini büyük ölçüde korumuş görünmektedir. Güney duvarını ortalayan yarım daire profilli mihrap nişinin üzeri, mukarnaslı bir kavsara ile örtülüdür. Yapının büyük bir çoğunluğu ile kemerleri düzgün kesme taşla örtülüdür. Doğu duvarları ise kaba yonu taşı ile yapılmıştır. Cephe üzerinde ikisi alt seviyede, biri de üst seviyede olmak üzere üç adet pencere mevcuttur.
Harimin kuzeybatı köşesinde bitişik minarenin sadece kürsüsü ayaktadır. Üst kısmı tamamen yıkılmıştır. Kare bir kaide üzerinde yükselen beşgen prizma şekilli kürsü, düzgün sıralar oluşturan kaba yonu taşlarla örtülüdür.
Kaynak: Urla’nın Tarihi Camileri
Rahmi Hüseyin Ünal – Ersel Cağlıtütüncügil