İZZET MEHMET PAŞA CAMİİ – SAFRANBOLU / KARABÜK

3. Selim’in saltanatında 1794-1798’de sadrazamlık yapan İzzet Mehmet Paşa, 1743’de doğduğu ilçeye İstanbul’daki Nuruosmaniye Camisi’nin adeta küçük bir modelini 1796’da inşa ettirdi. Cami ve avlusu altından geçen Akçasu deresi üzerine yapılan kemerler üzerine oturmakta. Kütüphane, abdesthane, iki çeşme, ve vakıf dükkanları ile Küçük bir külliyeyi oluşturan eğimli araziye uyumlu bir şekilde yerleşen cami, tamamen kesme taştan yapılmış. Kalem işleri, bezemeleri Minber ve mihrabı çok zengin olup, mihrabın üzerinde III. Selim’in tuğrası bulunmaktadır. Ayrıca daha önce Manisa’da bulunan İzzet Mehmet Paşa’nın mezarı 2005 yılı içerisinde cami avlusuna taşınmış.. 

Cami, 18. yüzyılda batı etkilerinin Türk mimarisine yansıdığı eserler arasında gösteriliyor. Mihrabının üzerinde Padişah 3. Selim’in tuğrası olan İzzet Mehmet Paşa Camisi, içindeki kalem işleri, bezemeleri, çok köşeli kalemi andıran minare gövdesinin yanı sıra külah ve alemiyle estetik unsurlar yansıtıyor. Örtü elamanları dıştan kurşunla kaplı olma özelliğiyle Safranbolu’daki camiler içinde tek olan yapı, mihrabı, minberi, kalem işleri ve parmaklıklarına kadar bütünlük duygusu oluşturuyor. Tamamen kesme taştan yapılmış olan cami, Fevkani Camiler grubu içinde düşünülebilecek özellikler taşır. Küçük bir külliyeyi oluşturan, eğimli araziye uyumlu bir şekilde yerleşen yapılardan camiye 10 basamaklı merdivenlerle ulaşılır. Yapının ana mekanını örten kubbeye pandantiflerle geçilmekte aradaki kasnağa ise pencereler açıldığı görülmektedir. Köşelerdeki ağırlık kuleleri yapıyı sınırlar. Namaz kılma alanı kare biçiminde olup eni boyu 13.5 metredir. Minber ve mihrabı çok zengindir. Mihrabın üzerinde Padişah III. Selim’in tuğrası vardır. İçindeki kalem işleri, bezemeleri, çok köşeli kalem gibi zarif minare gövdesi ile külah ve alemi bu zarafete layık bir şekilde yapılmıştır. 1902-1903 ve 1990 yıllarında onarım gören caminin külliyesi içinde kütüphane, abdesthane, iki çeşme ve vakıf dükkanları yer alır. Cami ve avlusu altından geçen Akçasu deresi üzerine yapılan kemerler üzerine oturmaktadır.

KAYNAK: KÜLTÜR PORTALI