HACI BAYRAM CAMİSİ – ALTINOVA /  AYVALIK – BALIKESİR

    Hacı Bayram Camisi Ayvalık’ın Altınova bucak merkezindedir. Altınova’ nın Cami-i Kebir Sokağı’nda bulunan bu yapı kitabesinin ebced hesabına göre tarihlendirilmesi sonucunda 1490-1491 yılında Fatih Sultan Mehmet’in oğlu 2. Beyazıt tarafından yapıldığı öğrenilmiştir. Kare planlı, içten düz tavanlı, dıştan da kırma çatılı olan cami de kaba yontma taş ve tuğla kullanılmıştır. İki sıra taşı üç sıra tuğla tamamlamıştır. Kuzey cephesine de sonraki yıllarda camekân şeklinde bir son cemaat yeri eklenmiştir. İbadet mekânı doğu-batı yönünde üç yuvarlak kemerle mihrap duvarına paralel iki sahna ayrılmıştır. Mihrabın bir özelliği bulunmamakta olup, sonraki yıllarda pek çok camide görüldüğü gibi buraya yağlı boya ile bir perde resmi yapılmıştır. Mihrap nişi iki yanda birer sütun ile sınırlanmış, nişin üzerine de alçı kabartma ile altın yaldızlı bitkisel süsler yerleştirilmiştir.

    Onarım geçiren cami orijinalliğinden büyük ölçüde uzaklaşmıştır. İbadet mekânı iki sıra pencere ile aydınlatılmış olup üst sıradakiler alttakilere göre daha küçük olup onarımlar sırasında bunlar oval şekle dönüştürülmüştür. Bu pencere dizisinin de alttakiler gibi tuğladan yuvarlak kemerli olukları anlaşılmaktadır. Caminin güneydoğu köşesine 1957 yılında silindirik, tuğladan tek şerefeli bir minare eklenmiştir.

HACI BAYRAM VELİ

    Hacı Bayram Veli Hazretleri yaşamış olduğu tarihte Altınova eski ismi Ayazment beldesine gelerek Ayvalık ve çevresinde bulunan kiliselerin misyonerlik olarak çalışmaları karşısında Ayazmentte tahminen 500 kişilik Hacı Bayram Veli camini kurarak Müslümanlığı yaymaya başlamıştır. Bayramiye Tarikatının Tarımla ilgili çalışmaları nedeniyle Müslümanlığın bu bölgedeki yaygınlaşması daha başarılı olmuştur. Midilli adasına kadar cami yaptırılarak Müslümanlık yaygınlaştırılmıştır. Bu caminin Medreseleri mevcut olup değerli din adamları yetiştirilmiştir son medrese müderrisi Müderris Ahmet Tevfik Bozkurttur. Kayıtları ve diploması mevcuttur. Ayrıca vâkıfın derneğe çevrilmesi ile hacı bayram veli cami derneğinin o yıllardan camiye ait zeytin bahçeleri bulunmaktadır. Cami derneği bunların geliri ile cami onarımını yapmaktadır. Biri Ankara’da biri de Altınova Beldesinde olmak üzere aynı tarzda 2 camisi bulunmaktadır.

Balıkesir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Fotoğraflar: Mustafa Gürelli